Azgın küresel iştah!

Mars’a üs kurmayı gerçekleştiren dünya, deniz suyunu; içme, hiç olmazsa sulama suyuna çeviremiyor. Pahalıymış. Mars’a üs kurmaktan daha pahalı değildir herhalde. Kimsenin umurunda değil. Ama küresel iştah azalmasın. Tek derdimiz bu.

Al gülüm, ver gülüm; Hamas sonuç alamayacağını bile bile İsrail’e terör saldırısı düzenledi. Zor şartlarda yaşayan Filistin halkının hayatı iyice cehenneme döndü. İsrail, durduk yere İran’a füze attı. Sonuç çıkmayacağını bile bile. Ardından ABD, İran’a; “Uranyumunu tesislerden çıkar, yeni zemin delici füzelerimi sende deneyeceğim” dedi ve İran’ı bombaladı. Hemen ertesinde İran, ABD’ye; “Sana karşılık vermem gerek, bir, iki üssünü bombalayacağım, önlem al” dedi ve ABD üslerini bombaladı. Sonra ateşkes geldi. Herkes birbirine teşekkür etti ve perdee! Kırılgan mırılgan bir ateşkes var artık.

Küresel iştah, tüm bombalanmalara karşı iştahını yitirmedi. Kulaklarından, burunlarından gelen yemeyi bir ara bıraktı o kadar. Piyasalar aşırı tepki göstermedi. Bilgisayar oyunu gibi televizyonlardan savaşı seyretti. 

ABD – Çin ticaret anlaşması sağlandı. FED’in Temmuz ayında faiz indirmesi beklentisi iyice arttı. Azgın küresel iştah yine çoşkusuna kavuştu. Ölen çocuklar, ana babalar, fakirleşenler, sakat kalanlar, evlerinden barklarında olanlar. Onlar önemli değil canım. Yeter ki piyasalar azgın küresel iştahı desteklesin. 

Teknolojinin bu kadar geliştiği küresel dünyada halen açlık ve susuzluk var. Yapay zeka küresel işsizliği devasa boyutlara getirecek. Tarım toplumundan sanayi toplumuna geçtiğimizde köylü, işçi oldu. Sanayi toplumunda bilek gücünün yerini makineler aldığında işçiler, hizmetli oldu. Yapay zeka toplumunda işsizler ordusu nasıl beslenecek? Kimse oralı değil. Mars’a üs kurmayı gerçekleştiren dünya, deniz suyunu; içme, hiç olmazsa sulama suyuna çeviremiyor. Pahalıymış. Mars’a üs kurmaktan daha pahalı değildir herhalde. Kimsenin umurunda değil. Ama küresel iştah azalmasın. Tek derdimiz bu. 

FED “faiz indir” baskısında. 79 yıllık Michigan Tüketici Güveni Endeksi, ABD vatandaşlarının önümüzdeki bir yıl yine yüksek  fiyatlar ve durgunluk beklediğini söylüyor. İşsizlik başvuruları sürekli artıyor. Kasım 2021 den beri en yüksek seviyede. Temmuz ayında FED’in faiz indirimine gitmesine kesin gözüyle bakılıyor artık.

TCMB da faizi düşürecek; Siz bu yazıyı okurken büyük olasılık mahkeme CHP genel kurulunu usule uygun yapılmadığından iptal edecek. Umarım yanılırım. Doğrusu benim yanılmam, ama yaşadıklarımıza bakınca insan karamsarlaşıyor. Türkiye piyasaları bu yüzden sakin ve kararsız geçirdi geçen haftayı. Mayıs ayı başından beri yazdığım gibi siyasi çalkantılar, ekonomik veriler neyi gösterirse göstersin TCMB Haziran ayında faiz indirime gidecek. 

Ekonomik bir karar değil bu. Rantsal bir karar. Rantiyecilere para kazandırmak zorundalar. Rantiyeciler kızıp TL ürünlerden çıkıp dövize dönerse facia olur. Finansal kesim dışındaki firmaların döviz pozisyonu eksi 172 milyar düzeyine inmiş. 2018 yılına geri dönmüşler.  Döviz fırlarsa bu şirketlerin hali nice olur.  İmalat sanayi kapasite kullanım oranı Haziran ayında da gevşeyip 2023 Mart ayına düşmüş. Reel sektör güven endeksi 98,4 puana düşmüş. 

Bu veriler, döviz yükselmesin diye rantiyeciler para kazanmaya devam ettirecek düzeyde faizin düşmesini gerektiriyor. Yoksa MB faizi %30 bile çekse ne değişecek. %49 iken ortalama ticari kredi faizi %59, bireysel kredi faizi %69 seviyesinde. MB faizi 30 yapınca ticari faiz %40, bireysel kredi faizi %50 olacak kabaca. İş insanın karı ne kadar ki %40 ile krediye saldıracak. Vatandaşın geliri yüzde kaç artacak ki, %50 faizi görünce tüketime saldıracak. Geçiniz Allah aşkına!

Mahkemenin  CHP genel kurulunu iptal etmesini boş verin; CHP yi toptan kapasa ne olacak? İmamoğlu içerde aylardır, ne oluyor?! “Erdoğan’da hapis yattı, bugünler geçecek” diyenler kadar iyimser değilim ben. O zamanlar yargı, asker, emniyet, üniversiteler, sağlık, ekonomi, hepsi birbirinden farklıydı. Klasik güçler ayrılığı ilkesinden bile daha ayrıydı. Günümüzde hepsi tek güç etkisinde. Kim, ne yapacak? İki, üç feryat, figan, miting, izinsiz gösteri. Bitti. Sanırım 2008 yılından sonra bugünlerin geleceği çok netmiş ama biz görememişiz.  

20.06.2025 BDDK ve TCMB verilerine göre;

Yabancı Portföy; ilgili hafta 109 milyon dolar hissede satış var. 685 milyon dolar tahvilde alış var. 

TCMB rezerv ve DTH; İlgili hafta MB her üç rezervinde de 3,5 milyar dolar ile 6,5 milyar dolar arasında azalış var. Döviz mevduat hesaplarında 1,5 milyar dolar azalış var ama parite etkisini dikkate alırsak bu azalış düşer. 

Krediler; Kredi kullanımı yok veya yok denecek kadar az. Üç haftadır durum böyle. Kullanım haftasına az kaldı. Ortalama mevduat ve bireysel kredi faizlerinde kayda değer bir değişiklik yokken ortalama ticari kredi faizleri 150 baz puan gevşemiş. 

Dünya emtia endeksi; Geçen hafta; “106,20 puan altında kapanış yapmazsa yukarı hareket devam eder” tahmininde bulunmuştuk. Altında kapanış yaptı, hatta 102 puan desteğine kadar gevşedi. Bu haftaya düşerek başlasa bile haftalık kapanış 103 puanın üstünde olur.

Dolar/TL; Bu hafta 39,35 destek, 40,25 direnç. Bebek adımları yürüyüşü ne zaman patlamaya dönecek bakalım. Bu kafa ile eninde sonunda patlar ama ne zaman?!

Eur/Usd; 1,1675 kuvvetli direncini kırdı. Bakalım üstünde kalabilecek mi? Kalırsa 1,20 hedef.  “FED faiz indirecek” beklentisi alınıyor. Gerçekleşene kadar nereye kadar tırmanacak bakalım?

ABD 10 yr tahvil; İki hafta önce; “ %4,51 ile %4,30 arasında sıkışmaya devam edecek gibi”tahmininde bulunmuştum. Geçen hafta altına geldi ama desteğe yakın kapadı. Bu hafta satış gelir ve faiz tırmanır diye düşünüyorum. 

Dolar endeksi; Önce 97 sonra 95 puan halen hedefte. 

Bist100; Neredeyse üç aydır 9000 ile 9900 puan arasında yaşamaya devam. Açığa satış yasağını uzattılar. Bıraksalar, dolar bazında 2 dolar civarına gelip rahatlasa daha iyi sanki. Bu yılın dördüncü çeyreğine kadar zevksiz borsa devam edecek gibi.

Altın ons; 3500 dolar direnç, 3280 dolar bu hafta destek ama,  Haziran ayını 3280 dolar altında, 3274 dolardan kapadı. Bu hafta 3280 dolar üstüne atamazsa büyük olasılık düzeltme gelecektir. 3190 dolar ilk düzeltme desteği. Onun altında 2890 dolar var. İran – İsrail savaşı bahanesiyle  altın babalarının mal boşaltmış olmaları bence yüksek olasılık. 

Gümüş; Bu hafta 35,45 dolar destek. Temmuz ayına 35,65 dolar üstünde başlarsa yükselişi teyit eder. 37,50 dolar direnç. 

Ham ve Brent Petrol; Vurduk, vurulduk, 3.dünya savaşı derken petrol yatırımcıları ne para kazandı arkadaş. Artık yatay zamanı.

Taiwan Steel borsası; Türkiye demir piyasasına ile birebir hareket etmesede benzeşiyor. Ocak 2025 başında herkes “Türkiye’de demir çelik fiyatları daha düşecek” diye beklerken Taiwan borsası 112 puandan dönmüş ve Mart ayına kadar 146 puana kadar çıkmıştı. Geçen hafta yine 112 puanı görüp 114 puana geldi. Bu haftaya 116 puan üstünde başlayabilirse yeniden bir miktar yukarı tırmanabilir. Dolayısıyla Türkiye’de demir çelik fiyatlarını yukarı taşıyabilir.

• Savaş bir yandan,  faiz bir yandan!