Savaş bir yandan, faiz bir yandan!

Hafta sonuna doğru ise ABD nin hafta sonu İran’ı kesin vuracağı ima edildi. Cuma günü ise Trump’ın İran ile diplomasiye vurgu yapması sonrasında ortalık yatışır gibi oldu.

Murat Kartalkaya

Temmuz ayında veriler neyi gösterirse göstersin kesin olarak faizi indirecekler bence. Normal şartlarda faiz indirmemesi gerek. Sadece petrol fiyatlarının artışı bile buna izin vermez. Bu ülkenin en büyük ithalat kalemi enerji. 2024 Eylül’den bu yana örneğin Brent petrol fiyat ortalaması 73 dolar civarındadır. Ona rağmen Türkiye’de ÖTV ayarlaması ve kur artışı ile akaryakıt fiyatları sürekli zamlandı.

İran – İsrail, geçen hafta gündeminin tamamına çamura yığılan manda gibi oturdu. Haftanın son gününe kadar İran ve İsrail karşılıklı olarak birbirlerini vurdular. Bir ara ABD nin de İran’a karşı savaşa gireceği söylemleri çıktı. Hatta “Bu gece ABD vuracak” dedikoduları sosyal medyada hızla yayıldı. Benim bildiğim ABD nin böyle bir askeri hareket için Kongreden karar çıkarması gerektiği ama uzmanı değilim tabi.

Hafta sonuna doğru ise ABD nin hafta sonu İran’ı kesin vuracağı ima edildi. Cuma günü ise Trump’ın İran ile diplomasiye vurgu yapması sonrasında ortalık yatışır gibi oldu. Tüm hafta boyunca zincirinden boşalmış şekilde yükselen petrol ve doğalgaz fiyatları Cuma günü gevşedi. Petrol yatırımcıları umarım yeteri kadar para kazanmıştır da şu savaş yataya geçer.

FED faizi sabit tuttu. Hatta şahinvari açıklamalar yaptı. Trump kararlarının henüz beklenen etkiyi yapmasa da borçlanma maliyetlerini ve fiyatları artıracağını düşünüyorlar. 2025 yılında faizi indirimi istemeyen Fed üye sayısı dörtten yediye çıktı. İndirim isteyen ise on üye.

Trump ise hemen FED in faiz indirmeyerek ülkeyi ciddi zarara soktuğunu iddia etti; Powell’a hakaretler ederek görevden alabileceği imasında bulundu. Doğrusunu isterseniz ben Trump’ın Powell’ı görevden alacağına inanmıyorum. Ama Fed bu baskıya dayanamayarak Temmuz ayında kesin faiz indirimi yapacaktır. Yıl sonuna kadar ikincisini yapar mı, göreceğiz.

TCMB da faizi sabit bıraktı; %46. Bir ay önce faizin Haziran ayında değişmeyeceğini tahmin ettiğimi yazmıştım. Bu işin verilerle filan alakası yok. Zaten indirmeyeceklerdi. Şimdi İran- İsrail savaşı yüzünden temkinli durdular havası yaratıyorlar. Temmuz ayında veriler neyi gösterirse göstersin kesin olarak faizi indirecekler bence.

Normal şartlarda faiz indirmemesi gerek. Sadece petrol fiyatlarının artışı bile buna izin vermez. Bu ülkenin en büyük ithalat kalemi enerji. 2024 Eylül’den bu yana örneğin Brent petrol fiyat ortalaması 73 dolar civarındadır. Ona rağmen Türkiye’de ÖTV ayarlaması ve kur artışı ile akaryakıt fiyatları sürekli zamlandı. Brent petrol fiyatı 2022 Aralık ayında 110 dolar civarındaydı. Mayıs 2025 ayını 63 dolar civarından kapadı. İlgili sürede brent petrol fiyatı %42 değer kaybetmiş. Aynı süre zarfında Türkiye’de mazot fiyatı %62 arttı.

Son üç haftada brent petrol %16 arttı. Türkiye'de mazot fiyatı %19 arttı. Nakliye fiyatlarına yansıyacak bu rakam devam ederse fiyatları yukarı çekecektir. Böyle bir şey olsa bile, ki olma olasılığı yüksek MB Temmuz’da faizi indirecektir. Dolar, TL karşısında aşırı değer kaybederse bu durumu dengeleyebilir ama hiç zannetmiyorum.

13.06.2025 BDDK ve TCMB verilerine göre;

Yabancı Portföy; ilgili hafta 475 milyon dolar hissede alış var. 2025 ikinci çeyreği böyle giderse 1 milyar dolar civarında artıda kapatacaklar. 2023 ikinci çeyreği 500 milyon artıda, 2024 ikinci çeyreği 1,6 milyar dolar ekside kapattıklarını dikkate alırsak üç yıldır görmediğimiz bir ilgi var sanki.
580 milyon dolar tahvilde alım var. İkinci çeyrekte 4,9 milyar dolar eksideler ama.

TCMB rezerv ve DTH; İlgili hafta MB her üç rezervinde de 2,5 milyar dolar ile 3,5 milyar dolar arasında artış var. Döviz mevduat hesaplarındaki iki haftalık azalmanın arkasından hem vatandaşların hem kurumların alımı ile 4,6 milyar dolar artış var.

Krediler; Bayram sonrası hafta kredi kartları ve kredi kullanımındaki sakinleşme bu hafta da devam etti. Mevduat ve bireysel kredi faizlerinde 100 bazlık bir gevşeme varken, ticari kredi faizleri bir o kadar yükselmiş. MB faizi %43 yapsa ne olur? Ekonomik hareketlenme için halen çok yüksek bu seviyeler. Yıllık kredi faizleri %35 civarına gelirse belki.

Dünya emtia endeksi; Geçen hafta; “107 puanda direnç var. Burayı kırar haftayı 106 puan üstünde bitirse piyasalar fırtınadan kasırgaya dönüyor demektir” tahmininde bulunmuştum. 107,70 puanı görüp haftayı 106 puan üstünde kapadı. Bu hafta 106,20 puan altında kapanış yapmazsa yukarı hareket devam eder. 107.90 puan üstünde kalırsa fenaa.

Dolar/TL; Bu hafta 39,20 destek, 40.15 direnç. Bir gaz ile 38,75 olursa dip sanki. Haftayı büyük olasılık 39,85 liradan kapatacak.

Eur/Usd; 1,1675 kuvvetli direnç. Oraya doğru yaptığı her hamle güçsüz kalıyor. FED, 30 Temmuz tarihindeki toplantısında büyük olasılık faiz indirecek. 15 Temmuz sonrası kokusu iyice çıkar. 15 Temmuz sonrası doların euro karşısında değerlenmesini bekliyorum. O zamana kadar 1,1675 seviyesi kırılmazsa “1,1225 destek mi” diye geri dönüp deneyecektir.

ABD 10 yr tahvil; Geçen hafta; “ %4,51 ile %4,30 arasında sıkışmaya devam edecek gibi”tahmininde bulunmuştum. %4,38 seviyesinden haftayı kapadı. Bu hafta da bu bandın çalışacağını düşünüyorum.

Dolar endeksi; Geçen hafta; 97,60 puandan dönüşü devam ettirdi. 99,50 puanın üstüne atması şimdilik zor görünüyor. FED faiz indirimi beklentisi artarsa 99,50 üstüne çıkıp bir müddet yukarı devam edecektir.

Bist100; Neredeyse üç aydır 9000 ile 9900 puan arasında. Bu durum normal değil baştan söyleyeyim de. Ya mal alıyorlar ya boşaltıyorlar. Alma olasılıkları daha fazla bana göre. Bu ay satış yapmazlarsa son üç yılda yabancılar ilk kez, yılın ikinci çeyreğini 1 milyar dolarlık artıda kapatacaklar. Dolar bazında 2,25 dolar nedense dayanıyor.

Altın ons; 3500 dolar direnç, 3260 dolar destek ama Haziran ayını 3280 dolar altında kapatırsa düzeltme gelir.

Gümüş; “İki hafta 35,30 dolar altına gelmezse gümüş günleri başlayabilir” demiştik. Bu hafta 35,40 dolar destek. Temmuz ayına 35,65 dolar üstünde başlarsa yükselişi teyit eder. 37,50 dolar direnç.

Ham ve Brent Petrol; Ham petrolde 73,60 dolar üstünde kalabilirse yukarı hareket 82,50 dolara kadar devam eder ama; sanki kalamayıp 67 dolara geri çekilecek gibi. Brentte ise 75,50 dolar üstünde kalırsa 88 doları görürüz ama 75,50 doların aşağı kırılıp 72 dolar civarını görmemiz daha olası.Dipten alanlar, 20 Haziran Cuma günü sattı sanki. Yeni alanların yukarı götürmeye güçleri yetecek mi bakalım.