MENU
  • ÇEVİRİ
  • YORUM
  • YARGI KRİZİ
  • PİYASALAR
  • GÜNDEM
  • DÜNYA
  • EDİTÖRDEN
  • SPOR
  • KÖŞE YAZILARI
  • DOSYA>Seçimin Ardından
  • GENEL
  • KİTAP
  • DOSYA>Avrupa'nın Seçimi
  • DOSYA>Emekliler
  • YAZARLAR
  • FOTO GALERİ
  • WEB TV
  • ASTROLOJİ
  • RÜYA TABİRLERİ
  • HABER ARŞİVİ
  • YOL TRAFIK DURUMU
  • RÖPORTAJLAR
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • E-Bülten
Yeni Arayış
Yeni Arayış
Yeni Arayış
  • ANA SAYFA
  • KÖŞE & YORUM YAZILARI
  • GÜNDEM
  • KATEGORİLER
    • SİYASET
    • EKONOMİ
    • DIŞ POLİTİKA
    • KÜLTÜR SANAT
    • HUKUK
    • TEKNOLOJİ
    • PSİKOLOJİ
    • FELSEFE
    • KENT
    • EDEBİYAT
    • SAĞLIK
    • ASTROLOJİ
    • GEZİ
    • SÖYLEŞİ
    • EKOLOJİ
    • MEDYA
    • EĞİTİM
  • KÜNYE & İLETİŞİM
Kapat

İstanbul’un mitolojik izlerinden bir kesit - 4

Ana SayfaKentİstanbul’un mitolojik izlerinden bir kesit - 4
İstanbul’un mitolojik izlerinden bir kesit - 4

İstanbul’un mitolojik izlerinden bir kesit - 4

25 Nisan, 2024, Perşembe 21:25
  • yazdıryorum yazfont küçültfont büyüt
Ayşe Övür
Ayşe Övür

İstanbul’un Antik Çağ tarihi hakkında bize değerli bir eser bırakan Dionysios Byzantios, bugün Topkapı Sarayı ile deniz arasında kalan ve Sarayburnu olarak adlandırılan bölge için Bosporos Akra adını kullanılır. Bu burnun biraz yukarısında Athena Ekbasia sunağı/tapınağı yer almaktadır.

İstanbul’un Antik Çağ tarihi hakkında bize değerli bir eser bırakan Dionysios Byzantios pek çok Eskiçağ tarihçisi gibi, bugün Topkapı Sarayı ile deniz arasında kalan ve Sarayburnu olarak adlandırılan bölge için Bosporos Akra adını kullanılır. Ona göre bu burnun biraz yukarısında Athena Ekbasia sunağı/tapınağı yer almaktadır. Athena’nın Ekbasia sıfatı “karaya çıkan” anlamına gelir.

Bu elbette koloni kurmak amacıyla bölgeye gelenlerin nihayet sağ salim toprağa ayak basıp kendilerine kent kurma şansı veren Athena’ya olan saygılarının ve şükranlarını ifadesidir. Bosporos Akra, İstanbul Boğazı ve Marmara Denizi’nin birleştiği noktada yer alması nedeniyle aslında stratejik bir konumdur.  Yine bu nokta Haliç’e doğru ilerleyen gemileri gözetlemek için de çok uygundur. Böylece hem Karadeniz Marmara arasındaki hem de doğu batı eksenindeki tüm geçişler takip edilebilmekteydi. Kolonistlerin kendilerini bu kadar stratejik bir noktada karaya çıkartan Athena’ya inançları gereğince derhal teşekkür etmeleri anlaşılabilir bir durumdur.

Kolonistler deniz yoluyla karaya çıktıkları için Athena kadar önem verdikleri ikinci bir kült de kuşkusuz deniz tanrısı Poseidon’du ve Dionysios Byzantios’a göre bugünkü Sarayburnu’nda Poseidon için de bir tapınak inşa etmişlerdi.

DENİZ TANRISI POSEİDON İÇİN DE BİR TAPINAK İNŞA EDİLMİŞTİ

Kolonistler deniz yoluyla karaya çıktıkları için Athena kadar önem verdikleri ikinci bir kült de kuşkusuz deniz tanrısı Poseidon’du ve Dionysios Byzantios’a göre bugünkü Sarayburnu’nda Poseidon için de bir tapınak inşa etmişlerdi. Zamanla bu tapınağı büyük ihtimalle küçük buldukları için daha geniş bir alana taşımak istemişler. Eskiçağ halkı, tapınağı bir türlü geniş bir alana taşımaya imkan bulamayınca, bu durumu yine tanrıya bağlayıp, Poseidon’un Sarayburnu’nda olmayı sevdiği için taşınmaya izin vermediği şeklinde yorumlamışlardır. Bölgede arkeolojik araştırma olanağı olsa bu yapılara ait temellerin gün ışığına çıkma ihtimalleri halen vardır. Eskiçağ İstanbul’unda Ana Tanrıça Gaia/ Ge inancının olduğunu yine aynı yazardan öğreniyoruz. Dionysios’a göre Sarayburnu yakınlarında üç tane liman vardı ve bu limanlara yakın bir noktada Ge Anesidora /” Toprağın altında yeryüzüne hediye gönderen Ana Tanrıça” sıfatıyla bir sunak ve kutsal alan yer almaktaydı.

Ana Tanrıça, Anadolu’da daha çok Kybele olarak bilinir. Uzmanlara göre yazarın tarif ettiği yer bugünkü Süleymaniye camiinin bulunduğu tepenin Haliç’e bakan eteklerinde yer almış olmalıdır. Ana Tanrıça / Kybele inancı tarihin erken dönemlerinden buyana arkeolojide ve Eskiçağ tarihinde sıklıkla karşılaşılan bir külttür. Yine yazara göre bu tepede sadece Ge Anesidora tapınağı yoktu. Aynı zamanda yakınlarında Demeter ve Kore tapınakları da yer alıyordu. Yazar bu tapınaklara ait, ustalıkla yapılmış olduğunu düşündüğü heykellerinden de söz eder. Bu durumda yaşadığı dönemde alanda hala bazı kalıntılar olmalı.

Demeter, Eskiçağ’da oldukça sevilen ve saygı duyulan bir tanrıçaydı. Onun bolluğun ve bereketin, evin içindeki refahın tanrıçası olduğu bilinmektedir. Çoğunlukla buğday başağıyla simgelenirdi. Çünkü insanlara toprağı ekmeği ve hasat yapmayı bu tanrıça öğretmiştir. Bu nedenle insanlara yakın ve sevgi dolu bir tanrıça olarak kabul edilirdi. Ayrıca anne sevgisini de simgelerdi.

DEMETER, ÇOĞUNLUKLA BUĞDAY BAŞAĞIYLA SİMGELENİRDİ

Demeter, Eskiçağ’da oldukça sevilen ve saygı duyulan bir tanrıçaydı. Onun bolluğun ve bereketin, evin içindeki refahın tanrıçası olduğu bilinmektedir. Çoğunlukla buğday başağıyla simgelenirdi. Çünkü insanlara toprağı ekmeği ve hasat yapmayı bu tanrıça öğretmiştir. Bu nedenle insanlara yakın ve sevgi dolu bir tanrıça olarak kabul edilirdi. Ayrıca anne sevgisini de simgelerdi. Eskiçağ İstanbulu’nda Roma mitolojisinde Ceres olarak adlandırılan Demeter tapınağı olması kentte tarım yapılmasıyla ilgilidir. Demeter, inanışa göre Persephone’nin de annesidir. 

Persephone’nin  Eskiçağ’da en çok kullanılan asıl adı Kore’dir. Yeraltı tanrısı Hades, Kore’yi kaçırdıktan sonra ona Persephone adını vermiştir. Kore, Hades’in eşi olarak yeraltı ve ölüler ile ilgili bir tanrıça olarak kabul edilirdi. Eskiçağ İstanbulu’nda annesi Demeter ile yan yana tapınım görmesi anne kız ilişkisi nedeniyle beklenen bir durumdur. Eskiçağ’da İstanbul tapınaklarını birlikte öğrenmeye devam edeceğiz.

Yazarlar sayfasını izyeret ettiniz mi?
Dionysios ByzantiosTopkapı SarayıSarayburnuBosporos AkraAthenaDemeterPersephoneCeresHades

Yorum Yazın

Ayşe Övür
    Ayşe Övür

    Bizi Takip Edin
    Facebook
    X (Twitter)
    Instagram
    Linkedin
    Mastodon
    Bluesky
    Köşe Yazarları
    Murat Aksoy
    Murat Aksoy Top şimdi iktidarın sahasında
    İlter Turan
    İlter Turan Aşırı seçkin üretimi sorun yaratabilir
    Hakan Tahmaz
    Hakan Tahmaz PKK’nın silah bırakması ve feshi: Siyasetin gerekleri, toplumsal beklentiler
    Fatih Öztürk
    Fatih Öztürk Yargısal Aktivizm: Yargı eliyle siyaseti şekillendirirken Robert Justin Lipkin’i okumak ve Ran Hirschl’i dinlemek
    Serap Mumcu
    Serap Mumcu Yunan Sanatı’na giriş
    Nazlı Akyüz
    Nazlı Akyüz Bir koridordan fazlası: Zengezur hattında Rusya-Azerbaycan gerilimi
    Erdem Bağcı
    Erdem Bağcı 2025 yıl sonu için beklenen riskler
    Burcu Ağca Karakaya
    Burcu Ağca Karakaya PISA 2025 ile Eğitimin yeni rotası: İklim okuryazarlığı ve geleceğin sorumlu vatandaşları
    Betül Özdemir Güran
    Betül Özdemir Güran Büyüyünce ne olacaktın
    Mehmet Akif Koç
    Mehmet Akif Koç Modern İran nesrinin sosyalist-Türk öncüsü: Gulam-Hüseyin Sâedî
    Buğra Gökçe
    Buğra Gökçe Serenad
    Armağan Öztürk
    Armağan Öztürk CHP’nin AKP ile müzakere yapma zorunluluğu
    Kübra Evliyaoğlu
    Kübra Evliyaoğlu Aynı nehrin kuyusu: Sonsuz döngüler
    Başak Yağmur Eray
    Başak Yağmur Eray Duvarlarda Mualla, küpürde direniş
    Bilgehan Uçak
    Bilgehan Uçak Economist Konferansı’ndan 
    Beril Esra Atahan
    Beril Esra Atahan Bazen cennet, bazen cehennem: Bipolar biriyle ilişki yaşamak 
    SON GELİŞMELER
    İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
    İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
    Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
    Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
    MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
    MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
    DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
    DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
    instagram gel gel
    Yeni Arayış
    KünyeGizlilik PolitikasıE-BültenRSSSitemapSitene EkleArşiv
    SOSYAL MEDYA BAĞLANTILARI
    FACEBOOKTWITTERINSTAGRAMLINKEDIN

    Yeni Arayış | Onemsoft Haber Yazılımı