MENU
  • ÇEVİRİ
  • YORUM
  • YARGI KRİZİ
  • PİYASALAR
  • GÜNDEM
  • DÜNYA
  • EDİTÖRDEN
  • SPOR
  • KÖŞE YAZILARI
  • DOSYA>Seçimin Ardından
  • GENEL
  • KİTAP
  • DOSYA>Avrupa'nın Seçimi
  • DOSYA>Emekliler
  • YAZARLAR
  • FOTO GALERİ
  • WEB TV
  • ASTROLOJİ
  • RÜYA TABİRLERİ
  • HABER ARŞİVİ
  • YOL TRAFIK DURUMU
  • RÖPORTAJLAR
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • E-Bülten
Yeni Arayış
Yeni Arayış
Yeni Arayış
  • ANA SAYFA
  • KÖŞE & YORUM YAZILARI
  • GÜNDEM
  • KATEGORİLER
    • SİYASET
    • EKONOMİ
    • DIŞ POLİTİKA
    • KÜLTÜR SANAT
    • HUKUK
    • TEKNOLOJİ
    • PSİKOLOJİ
    • FELSEFE
    • KENT
    • EDEBİYAT
    • SAĞLIK
    • ASTROLOJİ
    • GEZİ
    • SÖYLEŞİ
    • EKOLOJİ
    • MEDYA
    • EĞİTİM
  • KÜNYE & İLETİŞİM
Kapat

Görünmez olmak: Hiçleşmek mi, hükmetmek mi?

Ana SayfaSi̇yasetGörünmez olmak: Hiçleşmek mi, hükmetmek mi?
Görünmez olmak: Hiçleşmek mi, hükmetmek mi?

Gyges’in yüzüğü ile iktidarın yüzüğü arasında fark yoktur aslında. İktidar da görünmezlik gibi cezadan azadedir. Yargılanmayacağını bilmenin kudretiyle herkesin üzerine basabilir. Gyges yüzüğü takınca önce yasaları çiğner, sonra cana kıyar, sonunda tahta oturur.

02 Temmuz, 2025, Çarşamba 06:10
  • yazdıryorum yazfont küçültfont büyüt
Kübra Evliyaoğlu
Kübra Evliyaoğlu

Birinin görünmezliği onu hiçleştirir, diğerinin görünmezliği onu kudrete boğar! Biri açlığından görünmez olur, diğeri görünmezliğinden doymak bilmez. İkisinin hikayesi de insanın, kendine bile itiraf edemediği karanlık gerçeğini ortaya çıkarır: Görünmez olmak, bazısını hiç eder, bazısının da kendini her şey sanmasına neden olur.

Benim için kitaplar, hayatta sormaya cesaret edemediğim soruları kendi dillerinde sorar. Knut Hamsun’un Açlık’ını ilk okuduğumda, sayfaları çevirdikçe midemde ince bir sancı hissetmiştim. Çünkü o kitap, sadece edebi bir metin değil, benim çocukluğumun da tercümanıydı. Annemle yaşadığımız tek göz, tuvaleti bile olmayan, kapısı bir ahır kapısını andıran o toprak evde, açlığı yalnızca karnımızda değil, duygularımızda, hayallerimizde de yaşadık. Soğuğu battaniye ile değil dualarla savuşturduğumuz o geceleri hatırladım. Hamsun’un isimsiz kahramanı gibi, insanın karnı açken bile gururunu tok tutmaya çalışmasının ağırlığını düşündüm. Açlık insanı görünmez kılar. Kimse aç insanın varlığını hatırlamak istemez, çünkü aç insan, başkalarının doyduğunu hatırlatır.

Hamsun’un Açlık romanındaki adam, yoksulluktan fazlasıdır. O, insanın kendisine yabancılaşmasının, gurur ile zillet arasında salınmasının, yok olma ile kendini Tanrı sanma arasında gidip gelmesinin hikayesidir. Açlığı yalnızca midede değil, zihnindedir. Her geçen günle, bir yandan insanlıktan kopar, bir yandan bütün insanlığa hükmedebileceğini sanır. Aç insan gururunu korumak ister; ama açlığın, insanın en son elinden aldığı şeydir gururu. Ve o adam, açlığın onu görünmez kıldığı sokaklarda, bazen Tanrı’ya yakın hisseder kendini, bazen bir böcek kadar aşağıda.

Platon’un Devlet’indeki Gyges yüzüğü ise, toprağın altından çıkarılan bir sır gibi durur zihnimde. Gyges, o altın yüzüğü takınca görünmez olur. Görünmezlik ona korkunç bir kudret kazandırır. Kraliçeyi baştan çıkarır, kralı öldürür, tahtı ele geçirir. Platon’un binlerce yıl önce sorduğu soruyu düşündüm: İnsan görünmez olursa, yine de adil kalabilir mi? Yoksa erdem, sadece başkalarının bakışı olduğu için mi vardır?

Gyges’in yüzüğü ile iktidarın yüzüğü arasında fark yoktur aslında. İktidar da görünmezlik gibi cezadan azadedir. Yargılanmayacağını bilmenin kudretiyle herkesin üzerine basabilir. Gyges yüzüğü takınca önce yasaları çiğner, sonra cana kıyar, sonunda tahta oturur. İktidar da önce kuralları büküp, hakikati öldürüp, sonunda o tahtı sahiplenir. Gyges’in görünmezliği insan olma sınırlarını kaldırır. İktidar da aynısını yapar. Görünmez olduğunu bilen, kendini Tanrı sanmaya başlar.

Yüzük, Gyges, görünmezlik, güç, açlık, erdem… Hepsi aynı zincirin halkaları gibi birbirine bağlıdır. Her biri diğerini doğurur. Yüzük görünmezliği getirir, görünmezlik gücü, güç iktidarı, iktidar açlığı, açlık erdemin sınavını, sınav yine görünmez olmayı…

Ve şimdi daha iyi anlıyorum: Açlık insanı çıplaklaştırır, yüzük insanı görünmez kılar. Açlık insanı kendi gerçeğine, yüzük insanı kendi yalanına büründürür.

Çocukluğumun toprak kokan tek göz odasından bugüne bakınca, bu zincirin her halkasını tanıyorum. Annem, en bayat ekmeği bile bölüp verirken başını eğmezdi.

Başı dik bir yok oluş!

Ülkemde bugün, açlığın ve görünmezliğin bin bir türü var. İnsanlar ekmeğe aç, adalete aç, merhamete aç, kendini anlatmaya aç. Ama en çok görülmeye aç. Açlık insanı görünmez kılıyor burada da.

Ve kimse açları görmek istemiyor.

Sebebi malum… 

O zaman anlıyorum, Hamsun’un aç adamıyla Gyges’in görünmezlik yüzüğü, bambaşka hikayelerde aynı soruyu soruyor: Biri açlığı ile görünmez olur, küçülür, silinir diğeri yüzüğüyle… Nihâyetinde ikisi de her şeyi kendine ait sanır. 

Birinin görünmezliği onu hiçleştirir, diğerinin görünmezliği onu kudrete boğar! Biri açlığından görünmez olur, diğeri görünmezliğinden doymak bilmez. İkisinin hikayesi de insanın, kendine bile itiraf edemediği karanlık gerçeğini ortaya çıkarır: Görünmez olmak, bazısını hiç eder, bazısının da kendini her şey sanmasına neden olur.

Hangisi daha tehlikeli? 

Açlık mı, görünmezlik mi? 

İktidar açlığı mı, ekmek açlığı mı? 

Bir yüzüğümüz olsaydı, kim olurduk? Eğer görünmez olsaydın, kim olurdun? 

Eğer herkes seni görseydi, kim kalırdın?

  •  
  • Taç ve gövde Taç ve gövde
Yazarlar sayfasını izyeret ettiniz mi?
PlatonDevletGyges Yüzüğüİktidar

Yorum Yazın

Kübra Evliyaoğlu
Kübra Evliyaoğlu

Bizi Takip Edin
Facebook
X (Twitter)
Instagram
Linkedin
Mastodon
Bluesky
Köşe Yazarları
Buğra Gökçe
Buğra Gökçe Serenad
Armağan Öztürk
Armağan Öztürk CHP’nin AKP ile müzakere yapma zorunluluğu
Kübra Evliyaoğlu
Kübra Evliyaoğlu Aynı nehrin kuyusu: Sonsuz döngüler
Başak Yağmur Eray
Başak Yağmur Eray Duvarlarda Mualla, küpürde direniş
Bilgehan Uçak
Bilgehan Uçak Economist Konferansı’ndan 
Beril Esra Atahan
Beril Esra Atahan Bazen cennet, bazen cehennem: Bipolar biriyle ilişki yaşamak 
Hakan Tahmaz
Hakan Tahmaz Yargı eliyle silkelenen CHP ve muhalefet
Çağhan Uyar
Çağhan Uyar Hiçbir şey olmasa da bir şeyler olmuştur zihniyeti
Akın Özçer
Akın Özçer Anayasa referandumu
Zana Gümüş
Zana Gümüş Strazburg’da boş bırakılan koltuk
Emir Berke Yaşar
Emir Berke Yaşar CHP'nin olmadığı bir Türkiye, doğal kaynakları olmayan bir Rusya'dır
Eser Karakaş
Eser Karakaş Erdoğan’ın büyük siyasi gafı: “CHP Ankara merkezli siyaset yapmalı”
Mustafa Ergen
Mustafa Ergen Dijital uçurum 2.0: Yeni sömürgeciliğin veri kolonileri
Yüksel Işık
Yüksel Işık Sarı öküzler çoğalmadan…
Murat Kartalkaya
Murat Kartalkaya Kalbimizi kıra kıra!
SON GELİŞMELER
İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
instagram gel gel
Yeni Arayış
KünyeGizlilik PolitikasıE-BültenRSSSitemapSitene EkleArşiv
SOSYAL MEDYA BAĞLANTILARI
FACEBOOKTWITTERINSTAGRAMLINKEDIN

Yeni Arayış | Onemsoft Haber Yazılımı