FED’in faiz indiriminde geç kalmış olabileceğine dair ciddi tartışmalar var; ABD’de resesyon ihtimali de güçlü biçimde değerlendirilmektedir.
FED faizi düşürmekte geç mi kaldı?
FED, uzun bir süre yüksek enflasyonla mücadele etti. Enflasyon rakamları 2022–2023’te çok yüksek seviyelere çıkmıştı; FED yüksek faiz politikasını enflasyonu frenlemek için kullandı. Ama 2024 sonu ve 2025 boyunca enflasyon düşüş eğilimine girdi, bazı fiyat baskıları hafiflemeye başladı. Bu durumda faizleri indirmenin zamanı geldiği halde TRUMP’ın dış ticarette korumacı politikaları uygulamaya başlamasıyla enflasyonist baskı oluşacağı düşünülerek faiz indirimi ertelendi. Çünkü;
Enflasyonun hâlâ FED’in hedefinden uzak olması: enflasyon dizginleninceye kadar beklemek gerekiyordu, çünkü erken gevşeme enflasyonun yeniden tırmanmasına yol açabilir. Bu yüzden FED biraz daha temkinli davrandı.
İş gücü piyasasının dayanıklılığı: işsizlik düşük kaldı, istihdam verileri bir süre oldukça güçlüydü. Bu da FED’in elini güçlendirdi.
Enflasyon beklentileri, küresel arz‐ve talep durumları, tedarik zinciri baskıları gibi dışsal faktörler hala belirsizliğini koruyor; FED bu belirsizlikleri tamamen ortadan kalkmadan agresif indirime gitmek istemedi. Çünkü erken indirim, fiyat istikrarını bozabilir ve enflasyon tekrar yükselme riski var. Bu durumda uzun vadeli güveni zedeleyebilir. Ayrıca ABD ekonomisi hâlâ pek çok alanda direnç gösteriyor; harcamalar, tüketici harcamaları, bazı sanayi sektörleri beklenenden kötü değil. Bu da FED’in “soft landing” (yumuşak iniş) beklentisini canlı tutuyordu.
Fakat, faiz indirimi kararlarının etkileri geç gelmektedir; para politikası araçlarının ekonomiye nüfuz etmesi zaman alır (6–18 ay gibi). Bu gecikme, "zamanında indirim yapılmalıydı" düşüncesini doğurmaktadır.
ABD’de resesyon beklentisi var mı?
Birçok gösterge ve öngörü resesyon ihtimalinin kuvvetli olduğunu göstermektedir. Ama bu, kesin bir resesyon bekleniyor demek değil; zamana ve ekonomik politika setinin bundan sonra nasıl kurgulanıp uygulanacağına bağlıdır. Nitekim ABD’nin bazı makro ekonomik göstergelerine bakıldığında;
- Büyüme (GDP), 2025 için %1.4-%1.6 arası büyüme tahminleri var. Yavaşlamaya rağmen büyüme var. Fakat, Büyüme hızı güçlü değil; bazı sektörlerde yatırım, konut ve tüketici harcamalarında yavaşlama gözleniyor.
- İş gücü piyasası, İstihdam hâlâ nispeten iyi; işsizlik artışı da sınırlı kalmıştır. Fakat, son aylarda işe alma hızı ve veri revizyonları bazı bölgelerde beklenenden zayıf gelmiştir.
- Enflasyon, baskıları az da olsa yavaşlıyor; çekirdek enflasyon göstergeleri takip edilmektedir. Fakat, hâlâ FED’in hedefi olan %2’nin üzerinde; dışsal şoklar ve tedarik zinciri baskıları vs. gibi nedenlerle, yeniden yükselme riski de bir kenarda durmaktadır.
- Finansal piyasalar & beklentiler, Tahvil piyasasında faiz indiriminin olumlu etkileri olacaktır. Hisse senedi tarafında, beklentiler önceden satın alındığı için satış gelebilir.
Sonuç olarak, FED’in faiz indirimi düzeyi ve zamanlama açısından eli o kadar da rahat değil; erken indirim enflasyonu tekrar körükleyebilir, geç kalmak ise ekonomik yavaşlamanın derinleşmesine yol açabilir. ABD ekonomisinde resesyon ihtimali yüksek bir dille gündeme getirilmektedir. Böyle bir durumda, tüketici harcamaları daha da zayıflar, işsizlik yükselir, ve enflasyon da yeniden yükselmelere başlarsa resesyon riski daha da güçlenir.
ABD’de olası bir resesyon Türkiye’yi hem olumlu hem olumsuz etkileyebilir: FED faiz indirirse sermaye girişleri artıp TL üzerindeki baskı azalabilir, ayrıca resesyonun getireceği düşük petrol ve doğalgaz fiyatları cari açığı ve enflasyonu azaltarak Türkiye’ye rahatlama sağlar; ancak küresel talebin zayıflaması ve özellikle Avrupa ekonomilerinin yavaşlaması Türkiye’nin ihracatını ve büyümesini olumsuz etkileyebilir, bu nedenle net etki resesyonun derinliği ve FED’in politikalarıyla yakından bağlantılı olacaktır.
Yorum Yazın