MENU
  • ÇEVİRİ
  • YORUM
  • YARGI KRİZİ
  • PİYASALAR
  • GÜNDEM
  • DÜNYA
  • EDİTÖRDEN
  • SPOR
  • KÖŞE YAZILARI
  • DOSYA>Seçimin Ardından
  • GENEL
  • KİTAP
  • DOSYA>Avrupa'nın Seçimi
  • DOSYA>Emekliler
  • YAZARLAR
  • FOTO GALERİ
  • WEB TV
  • ASTROLOJİ
  • RÜYA TABİRLERİ
  • HABER ARŞİVİ
  • YOL TRAFIK DURUMU
  • RÖPORTAJLAR
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • E-Bülten
Yeni Arayış
Yeni Arayış
Yeni Arayış
  • ANA SAYFA
  • KÖŞE & YORUM YAZILARI
  • GÜNDEM
  • KATEGORİLER
    • SİYASET
    • EKONOMİ
    • DIŞ POLİTİKA
    • KÜLTÜR SANAT
    • HUKUK
    • TEKNOLOJİ
    • PSİKOLOJİ
    • FELSEFE
    • KENT
    • EDEBİYAT
    • SAĞLIK
    • ASTROLOJİ
    • GEZİ
    • SÖYLEŞİ
    • EKOLOJİ
    • MEDYA
    • EĞİTİM
  • KÜNYE & İLETİŞİM
Kapat

Türkiye’nin enflasyon sorunu sadece daraltıcı para politikasıyla çözülür mü?

Ana SayfaEkonomi̇Türkiye’nin enflasyon sorunu sadece daraltıcı para politikasıyla çözülür mü?
Türkiye’nin enflasyon sorunu sadece daraltıcı para politikasıyla çözülür mü?

Türkiye gibi yapısal ve kurumsal sorunların da etkili olduğu ülkelerde enflasyonun kalıcı biçimde düşürülebilmesi için çok boyutlu bir yaklaşım gerekir.

04 Haziran, 2025, Çarşamba 06:50
  • yazdıryorum yazfont küçültfont büyüt
Erdem Bağcı
Erdem Bağcı

Türkiye’nin enflasyon sorununu sadece daraltıcı para politikasıyla çözmeye çalışmak, yangını sadece suyla, aynı zamanda yangının nedenini anlamadan söndürmeye çalışmak gibidir. Kalıcı çözüm için para politikası, mali disiplin, kurumsal güven, beklenti yönetimi ve yapısal dönüşümler birlikte yürütülmelidir. Aksi takdirde, enflasyondaki düşüş göstergelerdeki düşüşten ibaret kalacaktır. Kalıcı bir çözüm olması beklenmemelidir. 

Türkiye'nin enflasyon sorunu yalnızca daraltıcı para politikasıyla çözülemez. Daraltıcı para politikası enflasyonu kontrol altına almakta önemli bir rol oynasa da, (özellikle de sadece faiz artışıyla) tek başına yeterli değildir. Türkiye gibi yapısal ve kurumsal sorunların da etkili olduğu ülkelerde enflasyonun kalıcı biçimde düşürülebilmesi için çok boyutlu bir yaklaşım gerekir.

1. Yüksek Faize Dayalı Daraltıcı Para Politikasının Etkisi

Daraltıcı para politikası, enflasyonu azaltmak için kullanılan temel araçlardan biridir:

• Merkez Bankası politika faizini artırır → kredi maliyeti artar → talep azalır.

• Likidite azaltılır → piyasada dolaşan para miktarı kısıtlanır.

• TL'nin değerini artırır → ithalat ucuzlar, kur geçişkenliği azalır.

Bunlar, talep yönlü enflasyonu dizginleyebilir. Ancak Türkiye’deki enflasyonun yalnızca talep değil, maliyet ve beklenti kaynaklı olduğu da unutulmamalıdır.

Bununla birlikte dış borcu yüksek olan bir ülkede, faiz ödemeleri yükseleceği için, ülkenin vergi gelirlerinin önemli bir kısmı faiz giderlerine ödenmek zorunda kalınır.

2. Türkiye’deki Enflasyonun Nedenleri

Türkiye’de enflasyon sadece talep artışıyla ilgili değildir. Diğer önemli nedenler şunlardır:

Maliyet Enflasyonu (Cost-Push)

• Döviz kurundaki artış, ithal girdilerin maliyetini arttırıyor ve üretim maliyetleri yükseliyor.

• Enerji, gıda ve işgücü maliyetleri enflasyonu yukarı çekiyor.

• Türkiye’nin ara malı ve enerji de dışa bağımlılığı bu etkiyi artırıyor.

Kur geçişkenliği ve Beklentiler

Kurlardaki artış, çok hızlı şekilde iç fiyatlara yansıyor. Bu da yüksek bir " Kur Geçişkenliği(pass-through)" etkisi oluşturuyor.

Enflasyon Beklentileri, Hanehalkı ve firmalar gelecekteki enflasyonun da yüksek olacağına inanıyorsa, fiyatlama davranışları bozulur. Beklentiler kötü ise faiz artırımı bile etkisiz olabilir.

3. Mikro-ekonomik Yapısal Sorunlar

Tarımda verimsizlik, lojistik maliyetleri, küçük üretici desteklerinin zayıflığı, Gıda fiyatlarının yüksek oynaklığı ve Kayıtdışı ekonominin yoğunluğu temel mikroekonomik sorunlar olarak karşımızda durmaktadır.

Kurumların Güveni ve Bağımsızlığı

Merkez Bankası’nın bağımsızlığına olan güven zayıfsa, alınan kararlar piyasalarda etkili olmayabilir. Kurumların şeffaflığı, veriye dayalı politika üretimi azaldıkça, enflasyonla mücadele zayıflar. Bu nedenlerin kurumların güvenirliliği algısı iyi yönetilmelidir.

4. Tek Başına Yüksek Faize Dayalı Daraltıcı Politikası Şunları Yapamaz;

• Küresel emtia ve enerji fiyatlarının kontrolü için, dışsal şoklara müdahale edemez.

• Yapısal maliyetlerin (gıda, tarım, enerji) kontrolü için, üretim reformu gerçekleştiremez.

• Kurumsal güven ve beklenti yönetimi, Sadece faizle inşa edilemez.

• Gelirler politikası (asgari ücret, maaş artışları), Fiyat ücret sarmalı oluşabilir.

Çözüm Ne Olmalı? 

1. Para Politikası (Güçlü ve Tutarlı)

• Gerçek enflasyona göre pozitif reel faiz sunulmalı.

• Merkez Bankası bağımsızlığı ve şeffaflığı sağlanmalı.

• Enflasyon hedeflemesi yeniden belirlenmeli ve sürekli değiştirilmemeli

2. Maliye Politikası

• Kamu harcamaları disipline edilmeli.

• Vergi politikası enflasyonu artırmayacak şekilde düzenlenmeli ve vergi oranları düşürülerek, kayıt dışılığın önüne geçirilmelidir.

3. Yapısal Reformlar

• Tarımda üretim desteklenmeli.

• Enerji bağımlılığı azaltılmalı.

• Verimlilik artırıcı yatırımlar yapılmalı.

4. Beklenti Yönetimi

• Merkez Bankası iletişimi güçlendirilmeli.

• Hedef ve araç şeffaflığı sağlanmalı.

• Piyasa katılımcılarının güveni kazanılmalı.

5. Gelirler Politikasıyla Uyum

• Ücret artışları enflasyon beklentilerine sabitlenmeli.

• Kamu maaş politikası koordinasyon içinde olmalı.

Sonuç

Türkiye’nin enflasyon sorununu sadece daraltıcı para politikasıyla çözmeye çalışmak, yangını sadece suyla, aynı zamanda yangının nedenini anlamadan söndürmeye çalışmak gibidir. Kalıcı çözüm için para politikası, mali disiplin, kurumsal güven, beklenti yönetimi ve yapısal dönüşümler birlikte yürütülmelidir. Aksi takdirde, enflasyondaki düşüş göstergelerdeki düşüşten ibaret kalacaktır. Kalıcı bir çözüm olması beklenmemelidir.

  • Rusya - Ukrayna Savaşı’nın Türkiye ekonomisine etkileri  Rusya - Ukrayna Savaşı’nın Türkiye ekonomisine etkileri 
Yazarlar sayfasını izyeret ettiniz mi?
EnflasyonPara PolitikasıMaliye PolitikasıFaiz

Yorum Yazın

Erdem Bağcı
    Erdem Bağcı

    Bizi Takip Edin
    Facebook
    X (Twitter)
    Instagram
    Linkedin
    Mastodon
    Bluesky
    Köşe Yazarları
    Herkül Millas
    Herkül Millas Taner Timur ve Modernleşme
    Başak Yağmur Eray
    Başak Yağmur Eray Kötülüğün sıradanlığı üzerinden Türkiye’ye bakmak
    Onur Tuğrul Karabıçak
    Onur Tuğrul Karabıçak Altun’un ardından: Boğaziçi, İletişim Başkanlığı, iktidar ve kültürel hegemonya
    Bahar Akpınar
    Bahar Akpınar Bir hafıza ve direniş ritüeli olarak Fatih Altaylı’nın koltuğu
    Bekir Ağırsoy
    Bekir Ağırsoy Zamanı Ölçmek - Takvimin Doğuşu (1)
    Betül Özdemir Güran
    Betül Özdemir Güran Dağın öteki yüzü
    Çağatay Arslan
    Çağatay Arslan Batı Karadeniz’in ruhunda pedal çevirmek
    Murat Aksoy
    Murat Aksoy Şahan ve Çalık’ı tahliyenin anlamı
    Hakan Tahmaz
    Hakan Tahmaz Cumhurbaşkanı’nın ittifak çıkışı ve silahsızlanma sürecinin gölgesinde muhalefet
    Burcu Ağca Karakaya
    Burcu Ağca Karakaya Yeni Proje Okulları Yönetmeliği ne getiriyor, mevcut uygulamalardan ve IB DP’den nasıl farklılaşıyor?
    Özgür Çoban
    Özgür Çoban Polonya'da TVP vakası: Devletin televizyonu, iktidarın borazanı
    Ali Kılıç
    Ali Kılıç İran: Sükûnetten doğan fırtına
    Oğuz Demir
    Oğuz Demir Politika faizi mi, Saray’ın faizi mi?: Bütçe alarm verirken iktidarda çatlak sesleri
    Sema Erder
    Sema Erder Toprakta talandan arta kalanlar 
    Gülşah Eker
    Gülşah Eker Kent, Mekân, Geçicilik (1)
    Ahmet Ziya Gökalp
    Ahmet Ziya Gökalp ABD vs ÇİN biyolojik savaşı: Fentanil
    Erdem Bağcı
    Erdem Bağcı Türkiye ekonomisinde dezenflasyon dönemi
    SON GELİŞMELER
    İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
    İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
    Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
    Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
    MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
    MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
    DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
    DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
    instagram gel gel
    Yeni Arayış
    KünyeGizlilik PolitikasıE-BültenRSSSitemapSitene EkleArşiv
    SOSYAL MEDYA BAĞLANTILARI
    FACEBOOKTWITTERINSTAGRAMLINKEDIN

    Yeni Arayış | Onemsoft Haber Yazılımı