MENU
  • ÇEVİRİ
  • YORUM
  • YARGI KRİZİ
  • PİYASALAR
  • GÜNDEM
  • DÜNYA
  • EDİTÖRDEN
  • SPOR
  • KÖŞE YAZILARI
  • DOSYA>Seçimin Ardından
  • GENEL
  • KİTAP
  • DOSYA>Avrupa'nın Seçimi
  • DOSYA>Emekliler
  • YAZARLAR
  • FOTO GALERİ
  • WEB TV
  • ASTROLOJİ
  • RÜYA TABİRLERİ
  • HABER ARŞİVİ
  • YOL TRAFIK DURUMU
  • RÖPORTAJLAR
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • E-Bülten
Yeni Arayış
Yeni Arayış
Yeni Arayış
  • ANA SAYFA
  • KÖŞE & YORUM YAZILARI
  • GÜNDEM
  • KATEGORİLER
    • SİYASET
    • EKONOMİ
    • DIŞ POLİTİKA
    • KÜLTÜR SANAT
    • HUKUK
    • TEKNOLOJİ
    • PSİKOLOJİ
    • FELSEFE
    • KENT
    • EDEBİYAT
    • SAĞLIK
    • ASTROLOJİ
    • GEZİ
    • SÖYLEŞİ
    • EKOLOJİ
    • MEDYA
    • EĞİTİM
  • KÜNYE & İLETİŞİM
Kapat

Türkiye ve Dünya

Ana SayfaSi̇yasetTürkiye ve Dünya
Türkiye ve Dünya

Küreselcilik ve dijital demokrasi gibi kavramların yerini, gelişen teknolojileri kimlerin denetleyecekleri sorunsalı aldı. Kısa sürede “mavi yakalıların” kol güçlerine karşı ortaya atılan, “robotik çağ” ve beyaz yakalıları da etkileyeceği anlaşılan, “Yapay Zeka” gündeme geldi. 

11 Haziran, 2025, Çarşamba 07:00
  • yazdıryorum yazfont küçültfont büyüt
Bahattin Yücel
Bahattin Yücel

Dünyada olağandışı gelişmelerin yaşandığı bu süreçte, iktidarı ve muhalefetiyle Türkiye’de siyaset tümüyle içe kapanmış izlenimi uyandırıyor. Türkiye bu kısır döngüden kısa sürede çıkamazsa, önümüzdeki dönemin çok daha zor geçeceğini öne sürmek, kehanet sayılmamalı.

Dünya ekonomisindeki gelişmeler, küresel ölçekte bir altüst oluş öncesini çağrıştırıyor. Hızla artan borç stokları, verimsizlik ve seksen yıllık parasal dengelerin sarsılma sürecine evrilmesi, uluslararası kriz olasılığını arttırıyor. 

ABD başta ekonomik büyüklük sıralamasında önde gelen, 20 ülkenin borç ve toplam GSMH’ları arasındaki oransal dengenin, giderek bozulduğu anlaşılıyor. Günümüz koşullarında 2.Büyük Savaş öncesini anımsatan gelişmelere tanık oluyoruz.

Hatırlayalım; ABD İkinci Dünya Savaşının bitimine kısa süre kala, altın yerine doların referans para birimi olmasını kabul ettirmişti. Bretton-Wood anlaşması ile 1944 yılında elde ettiği bu pozisyon, Nixon döneminde radikal bir değişiklikle güçlendirildi. Dolaşıma girecek dolar karşılığında bulundurulması gereken, altın rezervinden tek yanlı vaz geçildi.

ABD’nin para politikaları ile Dünya Ticaretindeki üstünlüğü karşısında, hayata geçirilmeye çalışılan, BRICS’ in dolara karşı bir alternatif para birimi oluşturma çabalarında, kayda değer ilerleme sağlanamadı.

Sonuçta Dünya’da verimlilik ilkesini gözetmeyi ikinci plana iten yeni bir süreç başladı. Üretim yerine finansal güçle yaratılan zenginlik, gelir dağılımında görülmedik eşitsizliklere yol açtı. Doğal kaynaklarından yararlanmak yerine, varlıklarını uluslararası tekeller ile paylaşmayı önceleyen, baskıcı iktidarlar bu dengesizliği gidermek yerine, işbirlikleri ile siyasal ömürlerini sürdürmeyi deniyorlar. Artan Dünya nüfusu, tarımsal üretimde yeterlik boyutlarını zorluyor.

Yaşadığımız yüzyılın başlarında uygarlıkların sonunun geldiği öne sürüldü. Klasik sanayiye dayalı teknolojilerin dönemlerinin kapandığı tartışılmaya başlandı. Gelişen bilişim sektörünün sayısal teknoloji ile yeni bir refah dönemini başlatacağı varsayımlarında bulunanların, hayalleri kısa sürede söndü.

Küreselcilik ve dijital demokrasi gibi kavramların yerini, gelişen teknolojileri kimlerin denetleyecekleri sorunsalı aldı. Kısa sürede “mavi yakalıların” kol güçlerine karşı ortaya atılan, “robotik çağ” ve beyaz yakalıları da etkileyeceği anlaşılan, “Yapay Zeka” gündeme geldi. 

Bir yanda yüzlerce yıl boyunca devletlerin egemenliklerinde vaz geçilmez sayılan, para basma yetkisi, sayısal teknolojinin yeni ürünü; kripto paralar karşısında etkisini yitirmeye başladı. Bir zamanların değişim simgesi olan; “küreselleşme” kara para ve kayıt dışılığı engelleyemedi.

ABD başta kapitalist ekonomiler bu süreçte Çin’in üretme kapasitesi ile sağladığı, pazar üstünlüğünü geç fark ettiler. Sayısal teknoloji ve özellikle elektrikli otomobil sektörlerinde Çin’in başarısı çarpıcı bir örnek oluşturdu.

Aslında GSMH’sı yüksek olan ülkeler başta ABD, tasarım ve kendi pazarlarını denetim yetkilerine güvenerek, üretmek yerine Çin’in ürünleriyle olağandışı zenginler ve  zenginlikler yarattılar. Özellikle elektronik ürünlerde tanınmış markaların çoğu Çin’de üretildi. 

Bir zamanların otomotiv devi ABD birkaç yılda Dünyanın en büyük ithalatçısı konumuna geldi. Trump’ın iktidara gelişiyle, yeniden üretime ağırlık vermeye çalışılsa da aradaki farkın kapatılması kolay görünmüyor.

Bu süreçte Rusya ile bağlarını güçlendirmek yerine bu ülkeyi izole etmeyi önceleyen, İngiltere’nin liderliğini yaptığı uluslararası blok, yeni çıkış yolları aradıkları izlenimi uyandırıyor. Örneğin Çin’in ticaret yollarını uzatmak ve son olarak gümrük duvarlarını olağanüstü yükseltmek gibi. 

Dünyada olağan dışı gelişmelerin yaşandığı bu süreçte, iktidarı ve muhalefetiyle Türkiye’de siyaset tümüyle içe kapanmış izlenimi uyandırıyor. 

Çökmek üzere olan ekonomi yüzünden, bozulan gelir dağılımı dengesi, tarım ve sanayi üretimindeki dramatik düşüş. Döviz çıkışını engellemek amacıyla uygulanan çok yüksek faizler bir yanda. Diğer yanda Ortadoğu’da 1990 yılından bu yana başlayan, ABD askeri müdahalesiyle oluşan yeni siyasal sınır tasarımları.

Türkiye bu kısır döngüden kısa sürede çıkamazsa, önümüzdeki dönemin çok daha zor geçeceğini öne sürmek, kehanet sayılmamalı.

  • Eleştiri ve İktidar Eleştiri ve İktidar
Yazarlar sayfasını izyeret ettiniz mi?
Yapay ZekaRobotik ÇağTürkiyeDünya

Yorum Yazın

Bahattin Yücel
    Bahattin Yücel

    Bizi Takip Edin
    Facebook
    X (Twitter)
    Instagram
    Linkedin
    Mastodon
    Bluesky
    Köşe Yazarları
    Herkül Millas
    Herkül Millas Taner Timur ve Modernleşme
    Başak Yağmur Eray
    Başak Yağmur Eray Kötülüğün sıradanlığı üzerinden Türkiye’ye bakmak
    Onur Tuğrul Karabıçak
    Onur Tuğrul Karabıçak Altun’un ardından: Boğaziçi, İletişim Başkanlığı, iktidar ve kültürel hegemonya
    Bahar Akpınar
    Bahar Akpınar Bir hafıza ve direniş ritüeli olarak Fatih Altaylı’nın koltuğu
    Bekir Ağırsoy
    Bekir Ağırsoy Zamanı Ölçmek - Takvimin Doğuşu (1)
    Betül Özdemir Güran
    Betül Özdemir Güran Dağın öteki yüzü
    Çağatay Arslan
    Çağatay Arslan Batı Karadeniz’in ruhunda pedal çevirmek
    Murat Aksoy
    Murat Aksoy Şahan ve Çalık’ı tahliyenin anlamı
    Hakan Tahmaz
    Hakan Tahmaz Cumhurbaşkanı’nın ittifak çıkışı ve silahsızlanma sürecinin gölgesinde muhalefet
    Burcu Ağca Karakaya
    Burcu Ağca Karakaya Yeni Proje Okulları Yönetmeliği ne getiriyor, mevcut uygulamalardan ve IB DP’den nasıl farklılaşıyor?
    Özgür Çoban
    Özgür Çoban Polonya'da TVP vakası: Devletin televizyonu, iktidarın borazanı
    Ali Kılıç
    Ali Kılıç İran: Sükûnetten doğan fırtına
    Oğuz Demir
    Oğuz Demir Politika faizi mi, Saray’ın faizi mi?: Bütçe alarm verirken iktidarda çatlak sesleri
    Sema Erder
    Sema Erder Toprakta talandan arta kalanlar 
    Gülşah Eker
    Gülşah Eker Kent, Mekân, Geçicilik (1)
    Ahmet Ziya Gökalp
    Ahmet Ziya Gökalp ABD vs ÇİN biyolojik savaşı: Fentanil
    Erdem Bağcı
    Erdem Bağcı Türkiye ekonomisinde dezenflasyon dönemi
    SON GELİŞMELER
    İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
    İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
    Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
    Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
    MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
    MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
    DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
    DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
    instagram gel gel
    Yeni Arayış
    KünyeGizlilik PolitikasıE-BültenRSSSitemapSitene EkleArşiv
    SOSYAL MEDYA BAĞLANTILARI
    FACEBOOKTWITTERINSTAGRAMLINKEDIN

    Yeni Arayış | Onemsoft Haber Yazılımı