Narsizmle mücadele etmenin yolu, narsistin oyun alanından çekilmektir. Oscar Wilde’ın ruhu şad olsun ama bu hikâyede “kendini sevmek”, önce kendini kurtarmakla başlar.
Modern çağın en bulaşıcı hastalığı ne grip ne de stres—narsizm. Bir zamanlar bireyselliği kutlayan bir akımken, artık insan ilişkilerinin içine sinsice sızan, herkesi kendine hayran bıraktırmak için didinen, ama aslında içi boş bir aynaya dönüşen bir karakter bozukluğu. Peki, bu salgından nasıl kurtuluruz?
Öncelikle, Oscar Wilde’ın meşhur sözünü hatırlayalım: “Kendini sevmek ömür boyu sürecek bir aşkın başlangıcıdır.” Ama Wilde’ın bahsettiği sevgi, narsistlerin uyguladığı türden bir tapınma değil. Kendini gerçekten seven biri, başkalarının sevgisine muhtaç değildir. Oysa bir narsist için, başkalarının hayranlığı olmadan var olmak imkânsızdır.
Narsistler insanları cezbedici bir aurayla kendilerine çeker. Baştan çıkarıcı, zeki ve cazibelidirler. Ama bir kez çemberlerine girdiğinde, oradan çıkmak deveye hendek atlatmaktan zor hale gelir. İlk başta seni göklere çıkarır, senin eşsiz olduğunu söyler, senden ilham aldığını anlatır. Sonra yavaş yavaş aynayı ters çevirir. Artık o mükemmel, sen eksiksindir. Seni eleştirir, seni küçümser, seni kendine bağımlı hale getirir. En kötüsü de şu: Bütün bunları yaparken, senin her şeyin normal olduğunu sanmanı sağlar.
Bu çarkın içinden çıkmanın en iyi yolu, başından girmemektir. Narsist biriyle ilişkinin en tehlikeli yanı, onunla savaşabileceğini ya da onu değiştirebileceğini sanmaktır. Değişmeyecek. Oscar Wilde’ın dediği gibi, “Herhangi bir insanı değiştirmeye çalışmak bir felakettir.” Bir narsisti değiştirmek ise düpedüz deliliktir.
Peki, nasıl korunacağız?
1. Erken işaretleri gör. Aşırı iltifat, dramatik hikâyeler, sürekli kendini merkeze koyma ve empati eksikliği birer kırmızı bayraktır.
2. Gerçek sevginin, hayranlık olmadığını unutma. Narsistler insanları kendilerine tapınır hale getirir. Oysa gerçek sevgi, karşılıklı beslenen bir bağdır.
3. Egonun okşanmasına fazla kapılma. Bir narsist seni öyle bir yükseltir ki, kendini bir masal kahramanı sanırsın. Ama masalın sonunda kurt değil, av olursun.
4. Kendi değeri dışarıda değil, içeride ara. Senin değerini bir başkası belirliyorsa, her an manipüle edilmeye açıksın demektir.
Ve en önemlisi: Çemberin içine girme. Girdiysen de, çıkmanın tek yolu kaçmaktır. Narsizmle mücadele etmenin yolu, narsistin oyun alanından çekilmektir. Oscar Wilde’ın ruhu şad olsun ama bu hikâyede “kendini sevmek”, önce kendini kurtarmakla başlar.
Yorum Yazın