Trump borsaları sallayan kararların uzun hatta orta vadede ülkesine fayda getireceğinden emin. Bu konuda sadece Amerikadaki darphanelerde basılan parasının alım gücüne güveniyor. Bu gücün arkasındaki faktörleri saymak da bize kalıyor. Askeri, politik, inovatif ve daha pek çokları.
Trump’un Gümrük Vergilerini artırarak Amerika’nın Dünya ile olan ticaretini yeniden düzenleme çabası finansal piyasaları alevlendirdi.
Türkiye’de zaten politika yorgunu borsa daha fazla düşemediği için sendelerken, dünya borsaları deyim yerindeyse tepe taklak oldu.
Eeeeey Trump “ne yapmaya nereye varmaya çalışıyor” sorusu herkesin zihnini karıştırdı. Trump’un neredeyse yapay zekaya danışarak hesapladığı tarifeler Lesotho’nun adını dünyaya öğretti.
Türkiye’nin seçilmiş 2. Büyük makamına yönelik devam eden politika/hukuk karışımı pek de Grekoromen stil olmayan daha çok rakip elleri bağlı iken yapılan kafes dövüşüne benzeyen müdahale özellikle ben gibi muhaliflerde dünya politikasına olan ilgiyi minimuma düşürmüştü.
Böyle bir süreçte dünyadaki gelişmeleri yorumlamak normalleşme adımı olarak algılanabilir. Bununla beraber Özgür Özel’in de altını çizdiği üzere Türkiye’de olanların Amerika Birleşik Devletlerinde izlenmediğini düşünmek safdillik olur.
Trump’un Türkiye’nin Suriyeyi aldığını söylediğine inanmamız ama Rahibi verdiğimizi söylediğine inanmamamız bekleniyor.
O vakit bugünlerde içeride demokrasiyi savunmak için hem defansta hem de hücumda demokratların zihnini açık tutması gerekiyor. Türkiye’de demokrasiye yapılan ağır tasallutun hayatın normalleşmesine dönük koyduğu sınırlar dünyayı anlama çabasına ket vurmamalı.
Amerika’da yapılmaya çalışılan şeyin ne olduğunu anlamak için yapılan şeye gelen tepkiler üzerinde konuşmakta fayda var.
Amerika’yı içeriden eleştirenler Trump’un uyuyan yılanı uyandırdığını savunuyor. Örneğin Çin’in %7.5 olan gümrük vergisini %34’e çıkardığını bu durumunsa ancak yılın salaklığı olarak tanımlanacağını ifade ediyorlar. Ancak Trump kesinlikle bir aptal değil. Çin’e satılan Amerikan mallarının payının düşük olması kadar Çin’in Amerika’ya sattığı malların da payının fazla olması ile ilgileniyor.
Karşı cephe Çin’in toplam ithalatı içerisinde Amerikan malı payı %3 diyerek tezlerini savunuyorlar. Çin’İn Trump’un kırmayı düşündüğü cevizlerin en serti olduğuna kuşku yok. En sert ceviz en fazla darbeye ihtiyaç duyar. Nitekim Çin’in tarife artışına tarifeleri tekrar artırarak cevap verdi ve 10 Nisan’a kadar süre verdi.
Çin’i kenarda bırakırsak diğer ülkeler çekiç darbelerinin kabuklarına inen vuruşlarından aldıkları hasarı gizlemiyor.
Son yıllarda hızlı bir gelişme gösteren Vietnam silahları ilk indirenler arasında yer alıyor. Yüksek bir ilave vergiye tabi tutulan Vietnam derhal Amerikaya uygulanan vergileri indirerek buna cevap verdi. Bu aslında akılcı bir tavır. Eğer Amerikan malları Vietnama daha çok girerse aradaki ticaret farkı düzelir ve ekstra vergiler daha hızlı kalkar
Benzer şekilde pek çok ülkenin Amerika ile bu konuda uzlaşı arayışına girmek için sıraya girdiği anlaşılıyor.
Çin gibi çetin cevizleri yada Lesotho, Madagaskar, Avustralya gibi marjinal kenar köşe ülkeleri saymazsak Trump’un gümrük tarife hamlesinin işe yarayabileceğine dair görüşler hiç de azımsanamaz yer tutuyor.
Fakirler zaten tüketmiyordu. Trump sayesinde zenginler de daha az tüketecek diyor mealen. Türkiye’de servet oligarşisinin neredeyse fiyatlara karşı 0 esnekliğe ulaşmış olması Şimşek’İn tarifeden plana katkı hayallerine mor duman salabilir. Benden uyarması.
Türkiye bu işlerden nasıl etkilenir?
Son zamanlarda teknokrat gömleğini çıkarıp AKP silahşörü olma yolunda yol alan Şimşek bu vesileyle teknokrat kimliğine bürünerek konuyu : Biz tarifelerden diğer birçok ülkeye göre daha az etkileneceğiz. Çünkü bizde büyümede belirleyici iç taleptir, ihracat değil diyerek özetlemiş.
Zaten yeterince eşitsiz bir ekonomi olan Türkiye’nin bu tarifelerle pahalanacak mallara daha az talep gösterecek daha az eşit kesimleri Şimşek’in dezenflasyon hayallerine pembe baloncuklar ekliyor belli ki.
Fakirler zaten tüketmiyordu. Trump sayesinde zenginler de daha az tüketecek diyor mealen. Türkiye’de servet oligarşisinin neredeyse fiyatlara karşı 0 esnekliğe ulaşmış olması Şimşek’in tarifeden plana katkı hayallerine mor duman salabilir. Benden uyarması.
Özetlemek gerekirse Trump borsaları sallayan kararların uzun hatta orta vadede ülkesine fayda getireceğinden emin. Bu konuda sadece Amerikadaki darphanelerde basılan parasının alım gücüne güveniyor. Bu gücün arkasındaki faktörleri saymak da bize kalıyor. Askeri, politik, inovatif ve daha pek çokları.
Amerika kendisine bırakın kafa tutmayı arkamızda olmayınca ne yapacağız diye kara kara düşünen ülkelerin üzerinden para kazanmayı kesin olarak kafaya koymuş durumda.
Buraların ağası benim haracımı alırım diyor. Bu bir tür dünyanın tamamına ekonomik nükleer savaş açmak demek. Füzelerin başlığına takılan tarife kapsülleri ülkelerin ekonomisinde patladığında şimdi onlar düşünsün demekten geri durmaya niyeti yok.
Dünyaya fitilin ateşlediği pimi çekilmiş bombayı bıraktı. Bombanın tahrip gücü önce borsaları vurdu. Reel ekonomiye etkisi zaman ayarlı olacak.
Müslüm Babanın dediği gibi :
“Düzensiz dünyanın günahıdır bu”
.png)
Yorum Yazın