Kışın kilo vermek sadece hormonlarla ilgili değil, aynı zamanda yaşam tarzımızdaki değişikliklerle de bağlantılı: Soğuk hava ve kısa günler, dışarı çıkma isteğimizi azaltır. Spor salonuna gitmek yerine evde battaniye altında oturmayı tercih edebiliriz. Sıcak çikolata, kestane, hamur işleri gibi yüksek kalorili kış lezzetlerine karşı koymak zorlaşıyor.
Havalar soğuyunca çoğumuzun canı daha fazla yemek yemek ister, daha az hareket ederiz ve sanki vücudumuz bilinçsizce yağ depolamaya başlar. Peki, kış aylarında neden kilo alıyoruz ve bu süreç hangi biyolojik mekanizmalarla bağlantılı?
1. Kışın Metabolizma Nasıl Değişir?
Kış aylarında hava soğudukça vücudumuz kendini sıcak tutmak için daha fazla enerji harcar. Ama işin ilginç yanı, bu enerji açığını çoğu zaman farkında olmadan fazladan yemek yiyerek kapatırız. Üstelik günlerin kısalması, güneş ışığına daha az maruz kalmamız ve düşük sıcaklıklar, hormonlarımızı etkileyerek iştahımızı artırabilir.
2. Hangi Hormonlar Kışın Kilo Almamızı Etkiler?
Kışın kilo almayı tetikleyen birkaç önemli hormon var:
* Melatonin: Gün ışığı azaldıkça, melatonin seviyeleri artar. Bu hormonun yükselmesi genellikle uykuyu teşvik etse de aynı zamanda iştahın da artmasına neden olabilir.
* Serotonin: Güneş ışığı, serotonin üretimini destekler. Kışın daha az güneş gördüğümüzde, serotonin seviyeleri düşer ve tatlı, karbonhidratlı yiyeceklere olan isteğimiz artar. Çünkü karbonhidrat tüketmek serotonin seviyesini geçici olarak yükseltir.
* Leptin ve Ghrelin: Leptin tokluk hormonu, ghrelin ise açlık hormonudur. Soğuk havalarda leptin seviyesi düşebilirken, ghrelin seviyesi yükselir. Yani daha az doyduğumuzu hissederiz ve daha çok yemek yeriz.
* Kortizol: Kış aylarında stres seviyesi de artabilir. Stres hormonu olan kortizol, özellikle göbek bölgesinde yağ depolanmasını kolaylaştırır.
3. Kışın Kilo Vermek Neden Daha Zor?
Kışın kilo vermek sadece hormonlarla ilgili değil, aynı zamanda yaşam tarzımızdaki değişikliklerle de bağlantılı:
* Daha Az Hareket Ediyoruz: Soğuk hava ve kısa günler, dışarı çıkma isteğimizi azaltır. Spor salonuna gitmek yerine evde battaniye altında oturmayı tercih edebiliriz.
* Daha Fazla Karbonhidrat ve Yağlı Yiyecekler Tüketiyoruz: Sıcak çikolata, kestane, hamur işleri gibi yüksek kalorili kış lezzetlerine karşı koymak zorlaşıyor.
* Sosyal Davetler Artıyor: Yılbaşı, kış tatilleri ve özel günler derken bol bol yemek yemeye teşvik ediliyoruz.
Evde bile olsa hafif egzersizler yapmak kilo kontrolünü destekler. Karbonhidrat krizlerini önlemek için protein ve lif içeriği yüksek yiyecekler tüketebilirsin. Kışın susuzluk hissi azalsa da vücudun hala suya ihtiyaç duyar. Su içmek hem metabolizmanı hızlandırır hem de gereksiz açlık hissini azaltır.
4. Kışın Kilo Almamak İçin Ne Yapabiliriz?
Peki, bu süreci nasıl kontrol altına alabiliriz?
* Gün ışığından maksimum faydalan: Sabahları dışarı çıkmak serotonin seviyeni dengelemeye yardımcı olabilir.
* Hareket etmeyi ihmal etme: Evde bile olsa hafif egzersizler yapmak kilo kontrolünü destekler.
* Protein ve lif ağırlıklı beslen: Karbonhidrat krizlerini önlemek için protein ve lif içeriği yüksek yiyecekler tüketebilirsin.
* Bol su iç: Kışın susuzluk hissi azalsa da vücudun hala suya ihtiyaç duyar. Su içmek hem metabolizmanı hızlandırır hem de gereksiz açlık hissini azaltır.
Sonuç olarak, kışın kilo almanın arkasında birçok biyolojik ve çevresel faktör var. Ancak bilinçli beslenme ve hareketle bu süreci kontrol altına almak mümkün.
Yorum Yazın