MENU
  • ÇEVİRİ
  • YORUM
  • YARGI KRİZİ
  • PİYASALAR
  • GÜNDEM
  • DÜNYA
  • EDİTÖRDEN
  • SPOR
  • KÖŞE YAZILARI
  • DOSYA>Seçimin Ardından
  • GENEL
  • KİTAP
  • DOSYA>Avrupa'nın Seçimi
  • DOSYA>Emekliler
  • YAZARLAR
  • FOTO GALERİ
  • WEB TV
  • ASTROLOJİ
  • RÜYA TABİRLERİ
  • HABER ARŞİVİ
  • YOL TRAFIK DURUMU
  • RÖPORTAJLAR
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • E-Bülten
Yeni Arayış
Yeni Arayış
Yeni Arayış
  • ANA SAYFA
  • KÖŞE & YORUM YAZILARI
  • GÜNDEM
  • KATEGORİLER
    • SİYASET
    • EKONOMİ
    • DIŞ POLİTİKA
    • KÜLTÜR SANAT
    • HUKUK
    • TEKNOLOJİ
    • PSİKOLOJİ
    • FELSEFE
    • KENT
    • EDEBİYAT
    • SAĞLIK
    • ASTROLOJİ
    • GEZİ
    • SÖYLEŞİ
    • EKOLOJİ
    • MEDYA
    • EĞİTİM
  • KÜNYE & İLETİŞİM
Kapat

Sokağın gücü ve meşruiyeti nereden geliyor?

Ana SayfaSi̇yasetSokağın gücü ve meşruiyeti nereden geliyor?
Sokağın gücü ve meşruiyeti nereden geliyor?

Bu politik gücün kazanması, politik güç olarak kalmasına; dolayısıyla şiddetten uzak durmasına bağlıdır. Şiddetin kazanması ise politik gücün politik güç olmaktan çıkmasına, sokağa çıkanların şiddetle lekelenmesine... Dolayısıyla şiddetin işi kışkırtmak, politik gücü oluşturanların işi ise bu kışkırtmalara direnebilmektir.

22 Mart, 2025, Cumartesi 17:55
  • yazdıryorum yazfont küçültfont büyüt
Murat Özbank
Murat Özbank

Dün İstanbul’un, Ankara’nın, İzmir’in, Denizli’nin ve daha onlarca kentin sokaklarında toplantı ve gösteri yapma yasağı vardı. Bu yasağı uygulamak için devletin şiddet araçları vardı. Plastik mermiler vardı. Biber gazı vardı. Tomalar vardı. Onları sıkan, kullanan polisler vardı. O polislere emir verenler vardı. Onlara emir verenler de vardı. Ve o hiyerarşik silsilenin en tepesinde rejimin tek adamı vardı.

Bu tek adamın “meşruiyeti” görevine seçilerek gelmiş olmasından, “gücü” ise “meşru şiddet araçlarını” kullanma tekelinin, onun Cumhurbaşkanı olduğu devlette olmasından geliyordu. En azından sosyoloji biliminin üç kurucusundan biri olarak anılan Max Weber’e soracak olsak, bize tam da bunları anlatırdı.

Ama dün sokaklarda başka birileri daha vardı: CHP, İYİ Parti, DEM başta olmak üzere muhalefet partilerinin seçmenleri vardı. Sağcılar ve solcular vardı. Politik İslamcılar ve Kemalist-laikçiler vardı. Müslümanlar, Hristiyanlar ve Yahudiler vardı. Sünniler ve Aleviler vardı. Liberaller ve sosyalistler vardı. Yaşlılar ve gençler vardı. Kadınlar, erkekler ve LGBTİQA+ bireyler vardı. İşçiler ve işverenler vardı. Akılları ve vicdanları farklı farklı işleyen daha nice nicelerinden müteşekkil bir Türkiyeliler cümbüşü vardı. 

İlan edilmiş toplantı ve gösteri yürüyüşleri yasaklarına rağmen, farklı farklı yollardan gelip, aynı meydanda buluşmuşlardı. Onları aynı meydanda buluşturan şey, farklı farklı işleyen akıllarının ve vicdanlarının, farklı düşünsel veya itikadi gerekçelerle aynı politik yargıda ortaklaşmış olmasıydı:

İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun mesnetsiz suçlamalarla itibarsızlaştırılması, üniversite diplomasının iptal edilmesi ve nihayet 19 Mart günü sabaha karşı yapılan bir polis operasyonuyla gözaltına alınması bir insafsızlıktı. Görevden alınmaya çalışılması, yerine kayyım atanmasının gündeme getirilmesi ve bir sonraki seçimlerde Cumhurbaşkanı adayı olmasının engellenmek istenmesi ise düpedüz bir haksızlıktı. Tüm bu yapılanlar yalnızca onun seçilme hakkını değil, onu 2019’da iki defa, 2024’te ise bir defa daha seçenlerin de seçme haklarını ihlal ediyor; Türkiye’de bir daha özgür, adil, demokratik seçimlerin yapılıp yapılamayacağı konusunda ciddi bir kaygı yaratıyordu.

Yani onlar o meydanlara o veya bu partinin, o veya bu politik liderin çağrısıyla değil, kendi akıllarının ve kendi vicdanlarının sesini dinleyerek çıkmışlardı. O meydanlara o veya bu partiyi iktidara getirmek, o veya bu lideri cumhurbaşkanı yapmak için değil; kendi seslerini duyurmak, kendi haklarını savunmak, kendi akıllarına ve vicdanlarına ters gelen bir haksızlığı durdurmak, kendilerine yapılmış bir zorbalığa direnmek için çıkmışlardı. Onları aynı meydanlarda buluşturan şey İmamoğlu’nun şahsına besledikleri muhabbet ya da sadakat değil, farklı farklı işleyen akıllarının ve vicdanlarının arasında demokrasi üzerine kurulmuş, siyaset teorisyeni John Rawls’un anlattığı türden bir “örtüşen görüş birliğiydi.”

Dün gece Türkiye’nin dört bir köşesindeki sokaklarda “şiddet” ile “politik güç” karşı karşıya geldi yani. Bir sonraki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde seçilmesi kuvvetle muhtemel bir adayı elimine etmek için devletin meşru yargı organlarını ve şiddet araçlarını gayrimeşru biçimde kullanan bir sivil darbe girişiminde bulunan tek adam rejiminin şiddeti ile bu zorbalığa direnmek, kendi seçme ve seçilme haklarına — dolayısıyla demokrasiye — sahip çıkmak isteyenlerin politik gücü…

Yeni ortaya çıkmış bir şey değil bu örtüşen görüş birliği. İlk kez 2017 yılında OHAL koşullarında yapılmış referandumda verilen “hayır” oylarıyla sayısal büyüklüğünü görmüştük. Sonra 2019 yılında İmamoğlu’na iki defa seçim kazandıran “İstanbul İttifakı’nda,” en son da 2024 yılında CHP’yi birinci parti yapan “Türkiye İttifakı’nda” karşımıza çıktı.

İmamoğlu’nun politik gücü, kontrol ettiği için bir tehdit unsuru olarak kullanabileceği meşru şiddet araçlarının ya da seçim rüşveti olarak dağıtabileceği ekonomik kaynakların bulunmasından değil; bu örtüşen görüş birliğiyle üzerinde ortaklaşılmış demokratik değerlerin taşıyıcılığını yapabilmesinden, onun dilini sezgisel olarak konuşabilmesinden kaynaklanıyor. İnsanların ona yapılan bir zorbalığı kendilerine yapılmış bir zorbalık olarak görmelerinin ve kendi akıllarının ve vicdanlarının sesine kulak vererek, farklı farklı yollardan gelip aynı meydanda buluşabilmiş olmalarının nedeni bu.

Dün toplantı ve gösteri yürüyüşleri Valilikler taraından yasaklanmış, devletin meşru şiddet araçları bu yasağı uygulamak için sokağa sürülmüştü. Ama dün gece meydanları dolduran Türkiyeliler cümbüşü, bu şiddet araçlarını sokağa süren hiyerarşik silsilenin en tepesindeki iradenin sesini değil, kendi akıllarının ve vicdanlarının sesini dinlemeyi tercih etmişlerdi.

Yasağa rağmen sokağa çıkmalarının meşruiyetini aralarındaki örtüşen görüş birliğinden alıyorlardı. Bunu yapacak cesareti ise birbirlerinden, farklılıklarıyla bir ve beraber olabilmelerinden, uyum içinde birlikte eyleyebilmelerinden kaynaklanan politik güçten. 20. yüzyılın belki de en içgörülü politik düşünürü olan Hannah Arendt’in tanımladığı şekliyle, şiddetin tam zıddı olan politik güçten…

Dün gece Türkiye’nin dört bir köşesindeki sokaklarda “şiddet” ile “politik güç” karşı karşıya geldi yani. Bir sonraki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde seçilmesi kuvvetle muhtemel bir adayı elimine etmek için devletin meşru yargı organlarını ve şiddet araçlarını gayrimeşru biçimde kullanan bir sivil darbe girişiminde bulunan tek adam rejiminin şiddeti ile bu zorbalığa direnmek, kendi seçme ve seçilme haklarına — dolayısıyla demokrasiye — sahip çıkmak isteyenlerin politik gücü…

Bu politik gücün kazanması, politik güç olarak kalmasına; dolayısıyla şiddetten uzak durmasına bağlıdır. Şiddetin kazanması ise politik gücün politik güç olmaktan çıkmasına, sokağa çıkanların şiddetle lekelenmesine... Dolayısıyla şiddetin işi kışkırtmak, politik gücü oluşturanların işi ise bu kışkırtmalara direnebilmektir.

Şiddete direnmek, onun kışkırtmalarına direnebilmeyi gerektirir. 

Zordur. Ama direnen kazanır.

Sabrımız bol olsun.

 

Yazarlar sayfasını izyeret ettiniz mi?

Yorum Yazın

Murat Özbank
    Murat Özbank

    Bizi Takip Edin
    Facebook
    X (Twitter)
    Instagram
    Linkedin
    Mastodon
    Bluesky
    Köşe Yazarları
    Ömer Terzi
    Ömer Terzi Adaletin Nabzı: Murat Çalık Dosyası
    Osman Erden
    Osman Erden Osman Kavala’nın durumu bizi neden ilgilendiriyor?
    Turgay Bozoğlu
    Turgay Bozoğlu Tebrikler elitler, ‘harika’ adamınızı geri getirdiniz
    Murat Aksoy
    Murat Aksoy “Bir telefon kadar uzağım”
    Tunay Şendal
    Tunay Şendal Demokrasi mücadelesinin paydaşlığında muhalefet
    Çağatay Arslan
    Çağatay Arslan Aristo’dan Marx’a: Assos’ta dört günlük düşünce şöleni
    Fatih Öztürk
    Fatih Öztürk Butlana koşarken politik sorun doktrinini hatırlamak: Siyaset mühendisliği
    Bilal Sambur
    Bilal Sambur Hürriyet mi, hassasiyet mi?
    Korhan Gümüş
    Korhan Gümüş İtfaiyenin değerinin farkında mıyız?
    Herkül Millas
    Herkül Millas Şerif Mardin ve Modernleşme
    Seda Aktaş
    Seda Aktaş Dijital çağın estetik paradigmaları: Yapay zekâ, algoritmalar ve sanatsal üretim
    Zeynep Ardıç
    Zeynep Ardıç Büyüyen ekonomi ve küçülen hayatlar
    Bekir Ağırsoy
    Bekir Ağırsoy ​​Sancaktan Devlete sonra vilayete: Hatay'ın Güncesi
    Hakan Tahmaz
    Hakan Tahmaz Siyasal dönüşüm ve muhalefet
    Ali Kılıç
    Ali Kılıç Savaşın gölgesinde: Madenler, hafıza ve satranç
    Burcu Ağca Karakaya
    Burcu Ağca Karakaya Yenilikçi Sınıf Projesi: Vizyoner bir başlangıç mı, ileriye taşınması gereken bir deneme mi?
    SON GELİŞMELER
    İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
    İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
    Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
    Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
    MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
    MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
    DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
    DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
    instagram gel gel
    Yeni Arayış
    KünyeGizlilik PolitikasıE-BültenRSSSitemapSitene EkleArşiv
    SOSYAL MEDYA BAĞLANTILARI
    FACEBOOKTWITTERINSTAGRAMLINKEDIN

    Yeni Arayış | Onemsoft Haber Yazılımı