CHP’nin 22. Olağanüstü Kurultayı

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Türkiye’nin en köklü siyasi oluşumlarından biri olarak, demokratik işleyişini kurultay mekanizmasıyla pekiştirmektedir. Parti, tarih boyunca olağanüstü kurultaylarını, kritik dönemeçlerde stratejik kararlar almak ve iç dinamiklerini yenilemek amacıyla toplamaktadır. Özellikle son yıllarda, CHP’nin olağanüstü kurultay sıklığı artmış; bu durum, partinin hızlı uyum sağlama kapasitesini ortaya koymaktadır. 21 Eylül 2025 tarihinde gerçekleştirilecek 22. Olağanüstü Kurultay, bu geleneğin güncel bir yansıması olarak, parti yönetiminin geleceğini şekillendirecek unsurları barındırmaktadır. Kurultayda genel başkanlık, Parti Meclisi (PM) ve Yüksek Disiplin Kurulu (YDK) seçimleri yapılmakta; bu seçimler, CHP’nin önümüzdeki dönemdeki siyasi rotasını belirlemektedir.

CHP’nin kurultay pratiği, partinin kuruluşundan bu yana, Türkiye siyasetinin nabzını tutan bir araç haline gelmiştir. Olağanüstü kurultaylar, olağan olanlardan farklı olarak, acil ihtiyaçlar doğrultusunda çağrılmakta ve genellikle liderlik değişimleri veya stratejik revizyonlarla ilişkilendirilmektedir. Bu kurultaylar, partinin taban iradesini yansıtmakta ve iç demokrasiyi güçlendirmektedir. 21 Eylül 2025 kurultayı da benzer şekilde, son dönemde yaşanan gelişmelerin birikimi üzerine oturmaktadır.

CHP’nin Olağanüstü Kurultay Tarihçesi

CHP’nin kurultay geleneği, partinin 1923’te kuruluşuyla başlamış; ilk yıllarda olağan kurultaylar ağırlık kazanmıştır. Ancak, çok partili hayata geçişle birlikte olağanüstü kurultaylar, partinin stratejik uyumunu sağlayan kritik araçlar haline gelmiştir. Toplamda 34 olağan ve 17 olağanüstü kurultay gerçekleştiren CHP, bu toplantılarıyla Türkiye’nin siyasi evrimine damga vurmuştur. Olağanüstü kurultayların tarihçesi, partinin zorlu dönemlerdeki direncini yansıtmaktadır.

İlk önemli olağanüstü kurultaylardan biri, 1946 yılında toplanmıştır. Bu kurultay, CHP’nin tek parti döneminden çok partili sisteme geçiş sürecinde dönüm noktası niteliği taşımaktadır. İsmet İnönü başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda, partinin demokratikleşme adımları masaya yatırılmış; Demokrat Parti’nin (DP) kuruluşuna zemin hazırlayan kararlar alınmıştır. Kurultay, CHP’nin iktidar konumunu sorgulamasına yol açmış ve partinin ideolojik temellerini güçlendirmiştir. Bu dönem, CHP’nin olağanüstü kurultaylarını, dış ve iç baskılara karşı bir savunma mekanizması olarak konumlandırmıştır.

1950’ler ve 1960’lar, CHP’nin muhalefet yılları olarak kaydedilmekte; bu süreçte olağanüstü kurultaylar sınırlı kalmıştır. Ancak 1970’lerde, Bülent Ecevit’in liderliğinde gerçekleştirilen olağanüstü kurultaylar, partinin sol eğilimli dönüşümünü hızlandırmıştır. 1972 Olağanüstü Kurultayı, Ecevit’in genel başkanlığını pekiştirmiş ve “Ortanın Solu” politikasını resmileştirmiştir. Bu kurultay, CHP’nin sosyal demokrat kimliğini güçlendirmiş; partinin tabanını genişletmiştir. Benzer şekilde, 1980 darbesi sonrası dönemde, 1992’de toplanan olağanüstü kurultay, Deniz Baykal’ın liderliğine geçişi sağlamış ve partinin yeniden yapılanmasını başlatmıştır.

1990’lar ve 2000’lerin başı, CHP’nin ittifak ve bölünme dinamikleriyle şekillenmiştir. 1995 Olağanüstü Kurultayı, partinin Refah Partisi’ne karşı tutumunu belirlemiş; bu toplantı, CHP’nin laiklik ilkesini ön plana çıkarmıştır. 2002’de ise, olağanüstü kurultay çağrıları, partinin seçim yenilgisi sonrası iç hesaplaşmasını tetiklemiştir. Baykal dönemi, birden fazla olağanüstü kurultayla karakterize olmuş; bu kurultaylar, parti tüzüğünün revizyonu ve liderlik tartışmalarını içermiştir. Örneğin, 2010 Olağanüstü Kurultayı, PM seçimlerinde yaşanan çekişmeleri çözmüş ve partinin kongre sistemini demokratikleştirmiştir.

Son on yılda, CHP’nin olağanüstü kurultayları daha da yoğunlaşmıştır. 2015’te toplanan 18. Olağanüstü Kurultay, Kemal Kılıçdaroğlu’nun liderliğini güçlendirmiş; partinin “Yeni CHP” vizyonunu pekiştirmiştir. 2018’de ise, 19. Olağanüstü Kurultay, Baykal’ın adaylığıyla sarsılmış; ancak Kılıçdaroğlu’nun zaferi, partinin istikrarını korumuştur. Pandemi dönemi sonrası, 2023’te gerçekleştirilen 21. Olağanüstü Kurultay, Özgür Özel’in yükselişini simgelemiş; bu toplantı, partinin gençleşmesini sağlamıştır.

2024 ve 2025 yılları, CHP için olağanüstü kurultayların zirve yaptığı bir evre olmuştur. 20. Olağanüstü Kurultay, 6-9 Eylül 2024’te toplanmış; tüzük değişiklikleri ve program revizyonları yapılmıştır. Hemen ardından, 38. Olağan Kurultay (4-5 Kasım 2023) ile bağlantılı tartışmalar, yeni olağanüstü toplantıları tetiklemiştir. Bu süreç, CHP’nin iç demokrasisini test etmekte; delegelerin iradesini ön plana çıkarmaktadır. Tarihsel olarak, olağanüstü kurultaylar CHP’ye kriz yönetiminde esneklik kazandırmış; partinin Türkiye siyasetindeki rolünü sürdürmesini sağlamıştır.

22. Olağanüstü Kurultayın Bağlamı

21 Eylül 2025’te Ankara’da gerçekleştirilecek 22. Olağanüstü Kurultay, CHP’nin son dönemdeki ivmesini yansıtmaktadır. Parti, delegelerin imzalarıyla bu toplantıyı çağırmış; Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından onaylanmıştır. Kurultay, genel başkanlık seçiminin yanı sıra PM ve YDK üyeliklerini belirleyecek; bu unsurlar, CHP’nin karar alma süreçlerini etkileyecektir. Özgür Özel’in liderliğinde devam eden yönetim, bu kurultayla yetkilerini teyit etmekte; partinin stratejik hedeflerini güncellemektedir.

Kurultayın çağrılması, son iki yıldaki siyasi gelişmelerin bir sonucudur. 2023 Kasım’ındaki 38. Olağan Kurultay’da Özel’in seçilmesiyle başlayan süreç, partiyi yenileme odaklı bir yola sokmuştur. Ardından gelen olağanüstü gelişmeler, tüzük ve program çalışmalarını hızlandırmıştır. 21 Eylül kurultayı, bu zincirin bir halkası olarak, partinin iki yılda dördüncü kez toplanmasını sağlamaktadır. Bu sıklık, CHP’nin dış baskılara ve özellile kayyum tehlikesine karşı proaktif tutumunu ortaya koymakta; iç tartışmaları yapıcı bir zemine taşımaktadır.

Son dönemde, CHP’ye yönelik çeşitli hukuki tartışmalar, partinin olağanüstü kurultay mekanizmasını daha da ön plana çıkarmıştır. Özellikle, 38. Olağan Kurultay ile ilgili iddialar ve İstanbul İl Başkanlığı’ndaki gelişmeler, partiye kayyum atanması gibi olasılıkları gündeme getirmiştir. CHP yönetimi, bu tür girişimlere karşı, delegelerin 900’ü aşan imzasıyla hızlı bir şekilde 21 Eylül kurultayını çağırmıştır. Bu hamle, partinin kendi iradesini koruma çabasını simgelemekte; taban desteğinin somut bir ifadesi olmaktadır. Parti yetkilileri, davanın ertelenme kararından önce olası bir kayyum atamasının en fazla altı gün süreceğini öngörerek; bu süre zarfında bile delegelerin iradesinin üstün geleceğini belirten bir refleks göstermiştir.

Kurultay süreci, çeşitli itirazlarla karşılaşmış; ancak YSK’nın iptal taleplerini reddetmesi, toplantının hukuki meşruiyetini pekiştirmiştir. Bu karar, CHP’nin kurumsal bütünlüğünü korumakta; delegelerin iradesini üstün kılmaktadır. Parti yönetimi, kurultayı “tarihi bir fırsat” olarak nitelendirmekte; bu toplantının, CHP’nin geleceğini aydınlatacağını vurgulamaktadır. Olağanüstü kurultaylar tarihsel olarak, CHP’ye krizlerden güçlenerek çıkma imkânı vermiş; benzer şekilde, bu toplantı da partinin birikimlerini harekete geçirmektedir.

Öncelikle kurultay, CHP’nin iç demokrasi pratiğini somutlaştırmaktadır. Delegelerin katılımıyla gerçekleştirilen seçimler, taban iradesini yansıtmakta; parti yönetimini halkın beklentilerine uyumlu kılmaktadır. Son yıllarda artan kurultay sıklığı, CHP’nin esnekliğini artırmış; dış etkenlere karşı direncini yükseltmiştir. Bu dinamik, partinin geleneksel yapısını modernleştirmekte; genç ve dinamik kadroları öne çıkarmaktadır.

İkinci olarak kurultay, CHP’nin stratejik vizyonunu güncellemektedir. Tüzük ve program revizyonları, partinin sosyal demokrasi ilkelerini güncel sorunlara uyarlamakta; iklim değişikliği, ekonomik eşitsizlik ve dijital dönüşüm gibi alanlarda yeni yaklaşımlar üretmektedir. 21 Eylül toplantısı bu bağlamda, CHP’nin ittifak politikalarını pekiştirecek kararlar içermekte; muhalefet blokunun koordinasyonunu güçlendirmektedir.

Üçüncü bir boyut olarak, kurultay, Türkiye’nin genel siyasi iklimine mesaj vermektedir. CHP, olağanüstü kurultaylarını, demokrasi mücadelesinin bir parçası olarak konumlandırmakta; bu toplantılar, çoğulculuğu ve şeffaflığı simgelemektedir. 21 Eylül kurultayı, partinin bu geleneği sürdürerek, toplumun değişim taleplerine yanıt verdiğini göstermektedir. Tarihsel örnekler, benzer kurultayların CHP’ye uzun vadeli kazanımlar getirdiğini kanıtlamakta; 1946’daki gibi dönüm noktaları yaratmaktadır.

Son olarak, kurultayın önemi, CHP’nin liderlik sürekliliğini sağlamasında yatmaktadır. Özgür Özel’in muhtemel yeniden seçimi, partinin istikrarını pekiştirecek; yönetim kadrosunu motive edecektir. Bu süreç, CHP’nin Türkiye’nin demokratik geleceğine katkı sunma rolünü güçlendirmektedir.