İşsizlik cehennemine doğru!

İş insanlarından halen işçi çıkarmamak için direnenler var. Ama, canları boğazlarında. Daha fazla dayanabileceklerini sanmıyorum. İşsizlik cehennemine koşar adım yaklaşıyoruz, koşar adım.. Benim gördüğümü uluslararası kuruluşlarda görüyor tabi. ABD’nin, Çin’in 2025 büyüme tahmini artıranlar Türkiye’nin büyümesini %3 den %2,8’e çekiverdiler.

Dünyadan; Küresel piyasalar bol baharatlı haberlerle bir haftayı daha geride bıraktı. Ukrayna – Rusya heyetlerinin görüşecek olması, ABD – Çin ticaret anlaşmasında olumlu gelişmeler, ABD – İran ilişkilerinde yumuşama, Trump’ın Orta-Doğu’da barış güvercini edasıyla dolaşması, Suriye’yi öpücüklere boğması baharatların zevk tadımlarıydı.

Ukrayna-Rusya liderlerinin Türkiye’de görüşme beklentileri ne yazık ki gerçekleşmedi ama umut devam ediyor. Hidistan – Pakistan arasındaki sertleşme ise şimdilik büyümemiş duruyor.

Nisan’ın son haftası ile başlayan olumlu gelişmeler beklentileri anında değiştirdi. Uluslararası kuruluşlar ABD 2025 büyüme beklentisini %0,5 den %1, Çin büyüme beklentisini %4,1 den %4,8 yükseltti. Ama piyasaların ilk başta verdiği toparlanma tükeniyor gibi duruyor.

Trump ticaret yaptığı ülkelere ticari beklentilerini içeren mektup yazacağını açıkladı. Beklentiler olumlu. ABD’nin Çin’e uyguladığı verginin %60 seviyesine çekileceği hatta  2025 sonuna kadar %30 seviyesine kadar düşeceği konuşuluyor.

Dolar değer kaybediyor; Trump başkan olduğundan beri dolar, küresel paralar karşısında ortalama %8 değer kaybetti. Ucuz doların Asya ve Avrupalılarla rekabette ABD ye fayda sağlayacağını daha öncede yazmıştım. ABD nin diğer sorunu 37 trilyon doları bulan ABD devlet borcuydu. Trump barış güvercini gibi dolaşarak Orta-Doğu’daki Müslüman ülkelerden4 trilyon doları kaptı vallahi. Moody’s ABD nin kredi notunu yüksek borç yüzünden tam 100 yıl sonra ilk kez düşürdü  geçen hafta. Müslüman dostlarının yardımı ile notun daha fazla düşmesinin belki de önüne geçildi.

FED zorda; son gelişmelerin üstüne, beklenti altında kalan ve dezenflasyonun devam erttiğini gösteren ABD tüfe ve çekirdek enflasyonu da gelince FED üstündeki “faizi indir” baskısı daha belirgin söylenmeye başladı. Aralık daki faiz indirimine “acaba” iken artık kesin gözüyle bakılıyor.

PKK. Geçen hafta Türkiye’nin gündemi PKK nın silah bırakmasıydı. Kimse bu durumun gerçek olduğuna ya da işe yarayacağına inanmıyor olmalı. Apo’nun yakalandığı günü çok net hatırlıyorum da, piyasalar sevinçten coşmuş, günlerce kutlama yapmıştı.

Kürt sorunu; Türkiye’de Kürt sorunu konusunda uzman değilim ama körde değilim. Türkiye’de zengin Kürt ile zengin Türk’ün farkı yok. Fakir Kürt ile fakir Türk problemi var. Adaletsizlik, eşitsizlik, işsizlik, gelecek kaygısı, ev, bark edinme kaygısı. Zengin ve mecliste olan Kürt’ün ise derdi pastadan daha çok pay alma uğruna fakirin feryadını kullanması. Kürt aşiret ağalarının mecliste Kürt haklarını koruduğuna inanmak çok komik bence.

Aslında Türk olmak Türkiye’de daha zor. Arap milliyetçilerinin kurduğu tarikatlara girmezsen ilerlemen imkansız. Kürt gelip Türkiye’nin en ucunda istediği gibi ticarethane açabilir ama Türk gidip Güneydoğu’da açabilir mi emin değilim. Devlet arazilerinin peşkeş çekilmesinde  Türk ya Kürt milliyetçileri omuz omuza mesela.

Türkiye işsizlik cehennemine koşuyor; Diğer yandan Trump’ın Suriye’de barış ve yeniden yapılanma  söylemi gerçekleşirse devler aslan parçasını alırken kırıntıları Türkiye’de ciddi hareketlenme yaratabilir. Hareketlenmeye gerçekten ihtiyacımız var zaten.

Son beş aydır Türkiye kazan, ben kepçe dolaşıyorum. Durgunluk hat safhada. İş yok, güç yok, üretim yok. Herkes oturuyor. Kimin yanına uğrasam sohbeti bitmiyor. Adam sıkıntısını giderecek sohbet arıyor resmen.

TÜİK sonuçlarını boş verin, gözlerimle görüyorum, kulaklarımla duyuyorum; her ilde ciddi işten çıkarımlar var. Şöyle böyle değil inanın. İş insanlarından halen işçi çıkarmamak için direnenler var. Ama, canları boğazlarında. Daha fazla dayanabileceklerini sanmıyorum. İşsizlik cehennemine koşar adım yaklaşıyoruz, koşar adım.. Benim gördüğümü uluslararası kuruluşlarda görüyor tabi. ABD’nin, Çin’in 2025 büyüme tahmini artıranlar Türkiye’nin büyümesini %3 den %2,8’e çekiverdiler.

Ama bu arada  rantçılar delirmiş kazancı görünce yine gelmeye başladılar, MB rezervleri yeniden artmaya başladı, CDS puanımız düşmeye başladı. Koş rantiyeci koş, batan geminin malları! Reel yatırımcı, memur, işçi, köylü, esnaf, emekli; size iktidarın yaptığı hataların bedeli olarak yine kırbaçlanmak düşüyor. Yine canınız fena yanacak.

09.05.2025 BDDK ve TCMB verilerine göre;

Yabancı Portföy; ilgili hafta 102 milyon dolar hissede ve 933 milyon dolar tahvilde alış vardı. Tahvilde 14 Mart 2025 den bu yana ilk kez anlamlı bir alış var. Hissede ise Ocak 2024 tarihinden beri ilk kez dört hafta üst üste alım oldu. Hisseye dikkat zamanı geliyor sanki?

MB rezervleri ve DTH ; İlgili hafta üç rezervde de  6 milyar dolar civarında artış var. Döviz mevduatı alıp tutanlar ise ilgili hafta hareketsiz kalmayı tercih etmişler.

Krediler; Kredi hacim artışı neredeyse yok. İki, üç hafta sakin duruyor, sonra bir haftalığına bir zıplama yapıyor. Uzun zamandır böyle. Ticari kredi faiz ve mevduat oranları ilgili hafta sabit kalırken ortalama bireysel kredi faiz oranı 100 baz puan artarak %70 puanın üstüne çıktı. Bu yılın en yükseği.

Dünya emtia endeksi;   Geçen hafta  101 puandan kapandı. Bu hafta direnç 103 puanda. 99,700 ve 98 puan destek.

Dolar/TL ;  Haftayı 38,85 liradan kapadı. Mayıs ayını 39.05 civarında kapatacak sanki. Trump başa geçtiğinden beri ABD doları küresel paralar karşısında ortalama %8 değer kaybetti. Buna Brezilya, Güney Afrika, Rusya paraları da dahil. ABD dolarının karşısında  değer kaybeden nadir para birimlerinden biri Türk lirası.  Dolar karşısında %10 değer kaybetti. USD/TL fiyatının gerçeklerden ne kadar uzak olduğunun göstergesi.

Döviz sepeti; Geçen haftayı yatayda geçirdi. 41,10kapadı haftayı.

Eur/Usd;  Geçen hafta; 1,1175 desteğini kırıp 1.1066 seviyesine kadar inse de haftayı 1.1165 seviyesinden kapadı. Bu hafta 1.1175 üstüne atamazsa gevşeme 1,09 seviyesine kadar sürebilir. 1.1225 direnç, 1,1075 destek.

ABD 10 yr tahvil; Bu haftada  %4,30 destek  ve %4,51 direnç.

Dolar endeksi; Üç hafta önce belirtiğim 100 ile 102 puan arasında bir yere kadar toparlanma devam ediyor.

Bist100;  Asya ve Avrupa borsalarında kar satışı gelirken İngiltere ve ABD borsalarına toparlanma geldi geçen hafta. Bir önceki haftanın tam tersi yani.

Bist100  için geçen hafta ; “Bir alış gelebilir. Haftayı 9420 puanın üstünde açabilirse yukarı hareketlenebilir. Haftayı 9750 puan üstünde kapatırsa 10150 puanı kırmayı deneyebilir” tahmininde bulunmuştum. 9750 puanı kıramadı ama sur kapıları önünde kaldı. 9750 seviyesini kırıp 10300 puanlara yükselmesi daha olası. Destek 9050 puan.

Altın ons; İki hafta önce, “Mayıs ayı kapanışı önemli olacak. Mayıs ayını 3288 dolar altında kapatırsa büyük olasılık 2800 dolara kadar gevşeme devam edebilir” tahmininde bulunmuştum. Bu hafta destek 3190 dolar, direnç 3330 dolar.

Bitcoin; Geçen haftaki tahmine devam, “Yukarı hareketin başlamasına iki, üç hafta kaldı sanki. Yukarı hareketlenme için haftalık kapanışın 104,750 doların üstünde olması gerekir. 106,330 dolar üstündeki haftalık kapanış ise %40 artışın sinyali olabilir. 109,250 doların üstündeki kapanış ise yukarı hareketin başladığının teyidi olacaktır. 95,950 dolar destek.”