PKOS kabusunuz olmasın

PKOS (Polikistik Over Sendromu), kadınlarda yumurtalıklarda küçük, sıvı dolu keseciklerin (kistlerin) oluştuğu ve yumurtlamanın düzensizleştiği bir hormonalbozukluktur.

Polikistik Over Sendromu (PKOS), çağımızın en yaygın hormon bozukluklarından biri olarak kadınların yaşam kalitesini olumsuz etkileyebiliyor. Ancak doğru bilgi, dengeli beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle PKOS’un etkilerini azaltmak mümkün. Bu yazımızda PKOS nedir, kimlerde görülür, sebepleri nelerdir ve bu süreçte nasıl beslenilmeli gibi en çok merak edilen sorulara yanıt arayacağız.

PKOS Nedir?

PKOS (Polikistik Over Sendromu), kadınlarda yumurtalıklarda küçük, sıvı dolu keseciklerin (kistlerin) oluştuğu ve yumurtlamanın düzensizleştiği bir hormonal bozukluktur. Adet düzensizlikleri, tüylenme artışı, kilo alma, sivilce, saç dökülmesi gibi belirtilerle kendini gösterir. Ayrıca insülin direnci, infertilite (kısırlık) ve ilerleyen yıllarda tip 2 diyabet gibi riskler de PKOS ile ilişkilidir.

PKOS Kimlerde Görülür?

PKOS genellikle 15-44 yaş arası kadınlarda görülür. Şu gruplar daha yüksek risk altındadır:

• Ailesinde PKOS olan kadınlar

• Hareketsiz yaşam tarzına sahip bireyler

• Sağlıksız beslenen ve düzensiz uyuyanlar

• Fazla kilolu veya obez bireyler

• İnsülin direnci olanlar

PKOS’un Sebepleri Nelerdir?

PKOS’un nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı faktörler öne çıkmaktadır:

• İnsülin Direnci: Vücut insülini düzgün kullanamadığında kan şekeri artar, bu da androjen (erkeklik hormonu) üretimini artırarak PKOS semptomlarını şiddetlendirebilir.

• Genetik Yatkınlık: Aile öyküsü olan bireylerde risk daha yüksektir.

• Androjen Fazlalığı: Yüksek erkeklik hormonu seviyesi yumurtlamayı engeller.

• Enflamasyon: Vücutta kronik düşük seviyede iltihap, PKOS ile ilişkili olabilir.

Beslenme Önerileri 

PKOS yönetiminde beslenme hayati öneme sahiptir. İşte dikkat edilmesi gereken başlıca noktalar:

1. Düşük Glisemik İndeksli (GI) Besinler Tüketin: Tam tahıllar, baklagiller, yulaf, kinoa gibi besinler kan şekerini dengede tutar.

2. Basit Karbonhidratlardan Uzak Durun: Beyaz ekmek, hamur işleri, şekerli içecekler kan şekeri dengesini bozar.

3. Yeterli Protein Alın: Yumurta, balık, hindi, yoğurt gibi kaliteli proteinler tokluk sağlar ve insülin direncine karşı koruyucudur.

4. Sağlıklı Yağlara Yer Verin: Zeytinyağı, avokado, ceviz ve chia tohumu gibi kaynaklar hormon dengesini destekler.

5. Sebze ve Lif Tüketimini Artırın: Lifli sebzeler (brokoli, ıspanak, enginar) sindirimi kolaylaştırır ve tokluk hissi verir.

6. İşlenmiş Gıdalardan Kaçının: Rafine ürünler, katkı maddeleri ve trans yağlar hormonal dengeyi olumsuz etkiler.

Gıda Takviyesi Önerileri: Bilimsel Destekli Seçenekler

PKOS yönetiminde bazı besin takviyeleri de faydalı olabilir. Ancak mutlaka doktor ya da diyetisyen önerisiyle kullanılmalıdır:

• İnozitol (Myo-İnozitol + D-Kiro-İnozitol): Yumurtlamayı düzenlemeye ve insülin direncini azaltmaya yardımcı olur.

• Omega-3 Yağ Asitleri: Enflamasyonu azaltır, hormonal dengeyi destekler.

• Magnezyum: İnsülin hassasiyetini artırabilir, adet öncesi sendromunu hafifletebilir.

• Çinko: Tüylenme ve sivilce gibi androjen kaynaklı sorunlara karşı etkilidir.

• Vitamin D: Eksikliği PKOS semptomlarını artırabilir. Düzeyleri mutlaka kontrol edilmelidir.