Hep Cemil Meriç geliyor aklıma “Kavramları Metafizik birer sergüzeşt olmaktan çıkaralım” diyordu. Bu iktidarın favori yazarı odur. Makro ihtiyati önlem diyerek tuhaf kumanda ekonominizi sürdürülebilir kılmaya çalışıyorsunuz. Oluyor mu olmuyor mu? Kimsenin umurunda değil. Daha önemli işleri var herkesin. Soru sormaya sorgulamaya vakit yok.
"Sergen Yalçın’ın dediği gibi gördük faizi artırmaya gerek duyurmayan Makro İhtiyati Önleminizi."
"Baskıcı uydurma kumanda ekonomisini, emme basma sermayelerle beslenen hacı yatmaz kamu bankalarını makro ihtiyati önlemle regüle ediyorsunuz ama bu bir tür “halı/işbilmez gelin/süpürge” diyalektiğine dönüyor."
Makro İhtiyati Önlem de Türkiye’de tam olarak vapurda satılan zımbırtı . Merkez Bankasının eski başkanlarından biri bizde Makro İhtiyati Önlemler öylesine ki biz faizi bile artırmaya gerek duymuyoruz demişti.
Ali Babacan Konut Kredilerinde bir sabah yaptığı düzenleme ile kullanılan kredinin evin expertiz değerine olan oranını %75 yapmıştı.
Türkiye’nin Makro İhtiyati Önlemle gerçek anlamda tanışması bu yasayla oldu.
Ali Babacan gerçek ve kurucu AKP’li olarak herşeyin en iyisini bildiği için bana fikrimi sormadı. Oysaki ben Ali Babacan hayatında tek bir konut kredisi müşterisi bile görmemişken Türkiye’nin en büyük özel bankasında Konut Kredisi tahsis işini uzun yıllardır yapıyordum.
Ali bey bana fikrimi sorsaydı kendisine kendi Bankam da dahil sektördeki neredeyse tüm bankaların iç mevzuatlarında konut kredisi kullanım oranının zaten %75 olduğunu söylerdim. İstisnai durumlarda seçici olarak kamu çalışanı vb profillerde bu oran esnetiliyordu.
Ali bey bana bilmediğim bir şey söylemiyordu.
Ali bey bize zaten yaptığımız şeyi yasa olarak dikte ederek Türkiye!’de Makro ihtiyati muzu hayatımıza sokuyordu. Makro İhtiyati Önlem öyle yapılmıyor Ali Bey.
Bu Muz öyle bir muzdu ki dertlilere deva, hastalara şifaydı. Eskiden vapurlarda eli yüzü düzgün beyefendiler saygıdeğer yolcular diyerek ellerindeki zımbırtıları pazarlardı. Bu zımbırtının ne olduğunu anlayana kadar satılan şeyi uzaydan gelmiş sanırdınız.
Makro İhtiyati Önlem de Türkiye’de tam olarak vapurda satılan zımbırtı . Merkez Bankasının eski başkanlarından biri bizde Makro İhtiyati Önlemler öylesine ki biz faizi bile artırmaya gerek duymuyoruz demişti.
Sergen Yalçın’ın dediği gibi gördük faizi artırmaya gerek duyurmayan Makro İhtiyati Önleminizi.
İş bunla da kalsa iyi konut kredisine %75 sınırını ek kredi verip istismar ediyorsunuz diye bir de Ali Babacan’ın murakıplarına hesap veriyorduk. O zamanlar Kuruma doldurulan ve 15 Temmuzdan sonra derdest edilen bir kısım murakıpların işi gücü bitmiş, vatandaşın Aşağı Eğlence’de aldığı 100 bin liralık evlerin kredileri dert olmuştu.
Baskıcı uydurma kumanda ekonomisini, emme basma sermayelerle beslenen hacı yatmaz kamu bankalarını makro ihtiyati önlemle regüle ediyorsunuz ama bu bir tür “halı/işbilmez gelin/süpürge” diyalektiğine dönüyor.
Ali Babacan bunları da bilmez. Bilir de işine gelmez.
Sonunda öyle oldu böyle oldu, Ali bey muhalif, Mehmet bey müttefik oldu.
Kredilerde büyüme sınırı demek kredilerin daha az verilmesi yani kredi arzının düşmesi demek. Kredi arzı düşerse ne olur kredinin talebi artar. Talebi artar arzı düşerse ne olur. Rasyonel ekonomistlere göre fiyatı artar. Kredinin fiyatı nedir . Bingo bildiniz. Onun adı faizdir.
Devir Mehmet Şimşek devri oldu da Makro İhtiyati zımbırtılar hayatımızdan çıktı mı. Erdem Başçı bizde öyle Makro İhtiyati Önlemler var ki faize bile gerek görmüyoruz diye paperlar yazsa da Mehmet Şimşek faize öyle bir tekme vurdu ki Alpaslan Çakar bile bu faizle batarız diyemedi. Yutkundu kaldı.
Yeni Şafak yazarının bıraktığı irrasyonel eser (sıfat Mehmet beye aittir) bu günlerde 2.5, 2.5 puan düşürülmeye çalışılıyor. Başka ülkelerin bir yılda ödediği faizi biz düşürdük diye neredeyse göbek atacağız.
Konunun Makro İhtiyati boyutunu ise yazık ki hala işin içinde olan bir eski çalışma arkadaşım hatırlattı. Makro İhtiyati önlem zımbırtılarının son üretimi malum kredi büyüme sınırı. Neye göre kime göre? Tabii ki önceki aya göre. Gülmeyin gerçekten böyle. GSMH/Krediler oranı falan kimin umurunda. Bizim derdimiz ölünce bizi kim yıkayacak.
Neyse konuyu dağıtmayalım. Kredilerde büyüme sınırı demek kredilerin daha az verilmesi yani kredi arzının düşmesi demek. Kredi arzı düşerse ne olur kredinin talebi artar. Talebi artar arzı düşerse ne olur. Rasyonel ekonomistlere göre fiyatı artar. Kredinin fiyatı nedir . Bingo bildiniz. Onun adı faizdir. Kredinin faizini yasaklanan faizle de karıştırmayın alakası yoktur. Bu da başka mevzu. Lafı uzatmayalım.
Sonuçların sonucuna gelirsek. Faiz sebep faiz sonuç. Makro İhtiyati Önlem sebep faiz yine sonuç.
Baskıcı uydurma kumanda ekonomisini, emme basma sermayelerle beslenen hacı yatmaz kamu bankalarını makro ihtiyati önlemle regüle ediyorsunuz ama bu bir tür “halı/işbilmez gelin/süpürge” diyalektiğine dönüyor.
Hep Cemil Meriç geliyor aklıma “Kavramları Metafizik birer sergüzeşt olmaktan çıkaralım” diyordu. Bu iktidarın favori yazarı odur. Makro ihtiyati önlem diyerek tuhaf kumanda ekonominizi sürdürülebilir kılmaya çalışıyorsunuz. Oluyor mu olmuyor mu? Kimsenin umurunda değil. Daha önemli işleri var herkesin. Soru sormaya sorgulamaya vakit yok.
(*)
Ann: Hayatım rezil. Sadece rezil bir şey. Hiçbir şey düşündüğüm gibi değildi. John adi biri. Bir video kaset yapalım.
Graham: Hayır, Bunun iyi bir fikir olduğunu sanmıyorum.
Ann: Neden olmasın?
Graham: Çünkü bunun normal bir zihin çerçevesinde yapacağın bir seçim olduğunu sanmıyorum.
Ann: Normal bir zihin yapısı hakkında ne bilirsin ki?
Graham: Bu iyi bir soru.
----
DÜZELTME
Eski TCMB Başkanı Murat Uysal'ın da Makro İhtiyati politikaların uygulanmasında çok farklı görüşleri olmasa da (BIS Papers No 94 Macroprudential
frameworks, implementation and relationship with other policies Monetary and Economic Department December 2017) yazı içeriğinde atıf yapılan ifade Erdem Başçı'ya aittir. https://www.ecb.europa.eu/press/conferences/ecbforum/shared/pdf/2014/basci_paper.pdf
Yorum Yazın