MENU
  • ÇEVİRİ
  • YORUM
  • YARGI KRİZİ
  • PİYASALAR
  • GÜNDEM
  • DÜNYA
  • EDİTÖRDEN
  • SPOR
  • KÖŞE YAZILARI
  • DOSYA>Seçimin Ardından
  • GENEL
  • KİTAP
  • DOSYA>Avrupa'nın Seçimi
  • DOSYA>Emekliler
  • YAZARLAR
  • FOTO GALERİ
  • WEB TV
  • ASTROLOJİ
  • RÜYA TABİRLERİ
  • HABER ARŞİVİ
  • YOL TRAFIK DURUMU
  • RÖPORTAJLAR
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • E-Bülten
Yeni Arayış
Yeni Arayış
Yeni Arayış
  • ANA SAYFA
  • KÖŞE & YORUM YAZILARI
  • GÜNDEM
  • KATEGORİLER
    • SİYASET
    • EKONOMİ
    • DIŞ POLİTİKA
    • KÜLTÜR SANAT
    • HUKUK
    • TEKNOLOJİ
    • PSİKOLOJİ
    • FELSEFE
    • KENT
    • EDEBİYAT
    • SAĞLIK
    • ASTROLOJİ
    • GEZİ
    • SÖYLEŞİ
    • EKOLOJİ
    • MEDYA
    • EĞİTİM
  • KÜNYE & İLETİŞİM
Kapat
estheteclinic haber üstü reklam

Çökmüş Suriye'nin panzehiri çoğulculuk

Ana SayfaDiş Poli̇ti̇kaÇökmüş Suriye'nin panzehiri çoğulculuk
Çökmüş Suriye'nin panzehiri çoğulculuk
27 Aralık, 2024, Cuma 08:22
  • yazdıryorum yazfont küçültfont büyüt
Hakan Tahmaz
Hakan Tahmaz

Çoğunlukçu Baas rejimi yerine çoğulcu yeni bir rejim modeli Suriyelilerin başkalarının hak ve hukukuna müdahil olmadan bir arada nasıl istiyorlarsa öyle yaşamalarının panzeridir. 19.yüzyıldan miras, tekçi, merkezi yönetim modeli yerine ademi merkeziyetçi yönetim modelinin tercih edilmesi, çökmüş Suriye'yi ayağa kaldırabilecek tek çıkış yoludur.

Suriye'de 8 Aralık 2024’de yalnızca iç savaş sona ermedi veya Baas rejimi devrilmedi. 13 yıl gibi oldukça uzun süren bir savaşta, Suriyeliler yakın tarihimizin en ağır bedelini ödediler.

Birleşmiş Milletler verilerine göre, savaşta 500 binden fazla insan hayatını kaybetti. 6,8 milyon kişi yerinden oldu. 5,5 milyon kişi mülteci olarak başka ülkelere sığındı.

Farklı toplum kesimleri arasında giderilmesi kolay olmayacak husumet, ayrışma ve düşmanlıklar yaratıldı. Bir arada yaşama arzuları derinden sarsıldı.  Bunlar, Suriye’de inşa edilecek barışın kırılgan olma olasılığının zeminlerini oluşturuyor. 

Beşar Esad’dan geriye; dağılmış, parçalanmış ve çökmüş bir Suriye kaldı. Şimdi, bu parçaları bir araya getirip bir ülke kurmak sabır, empati ve sarsılmaz bir irade gerektiriyor. Suriyelilerin iyileşmesi, bu derin yarayı kabul etmekle ve yüzleşmekle başlayabilir.

Buna paralel mutlaka farklı inanca, farklı etnik kimliğe, farklı sosyal, siyasal toplumsal duyarlılıklara sahip Suriyelilerin bir arada yaşamalarını garanti altına alacak, toplumsal uzlaşmayla belirlenmiş, çoğulcu ve adil siyasal irade sergilenmesi bir keyfiyet değil bir zarurettir.

Bunlar, yeni bir Suriye kimliğine ulaşmak hedefiyle hareket edildiğinde başarılabilir. Bu zor ama vazgeçilmez sorumluluktur.

Suriyelilerin büyük bir toplumsal uzlaşı ve katılımcılıkla “sadece kendi hikâyelerini” yazma cesareti, sabrı ve beceriyi göstermeleri, küresel ve bölgesel aktörlerin bunu kolaylaştıran, dayanışan ve saygı duyan bir rıza göstermesi, yeni Suriye'nin inşasını hızlandırabilir.  Suriye yıkımında yitirilen değerler ve insanlık yeniden kazanılabilir.

Lübnan, Irak ve Afganistan’dan alınan dersler bu süreçte kritik bir yol gösterici olmalı. Her üç örnekte de toplumsal ve yerel dinamiklerin yapay mutabakatları veya gözardı edilmesi ve dışlanması söz konusu. Dış müdahalelere fazlasıyla bağımlı, açık ve sürdürülebilir olmayan yapay sistemlerin, eski rejimlerin yaralarının iyileşmesini sağlayamadığı ortada.   Bu iki örnek, Suriye’nin yeniden inşa sürecinde yapılması gerekenlere dair önemli ipuçları veriyor.

Yeni Suriye rejiminin rotasını belirleyecek adımlar, peş peşe ve hızla atılıyor. Bunların en önemlilerinden bir de hafta başı Beşar Esad yönetimini deviren İslami silahlı grupların komutanlarıyla Ahmed el Şara liderliğindeki yeni yönetimin toplantısı oldu. Taraflar silahlı grupların Savunma Bakanlığı çatısı altında birleşmesi konusunda anlaştılar.

Bu konudaki tartışmaların esas odağındaki SDG Sözcüsü Ferhad Şami ise AFP’ye verdiği demeçte, entegrasyonun 'doğrudan tartışılması gereken' bir mesele olduğunu, sorunların çözümü için Şam ile doğrudan diyaloğu tercih ettiklerini açıklayarak ortak çözüme kapılarının açık olduğunu ifade etti.

Ademi merkeziyetçi yönetim, Suriye'nin toprak bütünlüğünün güvencesini daha da sağlamlaştıracağı gibi parçalanmış toplumu ortak payda ve duyarlıklarda gönüllü bir arada tutacak ve demokratik güvence altına alacak bir model olarak geliştirilebilir.

ADEMİ MERKEZİYETÇİ BİR REJİM

Bu doğrultuda, her alanda atılacak her türden adımın; dil, din etnik ve kültürel gibi birçok yönden çoğulcu olan Suriye’nin siyasal, sosyal, kültürel yapısına uygun, çoğulcu, demokratik, insan hakları rejimine uygun olması bir zorunluluktur. Siyasal, kültürel, sosyal, etnik, inançsal çoğulculuğu esas almayan bir sistemin inşa edilmeye çalışılması beyhude bir çaba olacağı gibi, yeni Suriye'de çeşitli kesimler arasında çatışmanın farklı biçimlerde ve boyutlarda sürmesinin toplumsal zeminini oluşturacaktır.

Başka bir ifadeyle, toplumun birçok kesimini dışlayarak ve gerçek anlamda kapsamlı olmayan, çoğunlukçu bir yaklaşımla davranan veya farklılıkları çoğunluğun himayesi altına alan bir rejim, Baas rejiminin başka bir versiyonundan başka bir şey olamaz.

Çoğunlukçu Baas rejimi yerine çoğulcu yeni bir rejim modeli Suriyelilerin başkalarının hak ve hukukuna müdahil olmadan bir arada nasıl istiyorlarsa öyle yaşamalarının panzeridir.

19.yüzyıldan miras, tekçi, merkezi yönetim modeli yerine ademi merkeziyetçi yönetim modelinin tercih edilmesi, çökmüş Suriye'yi ayağa kaldırabilecek tek çıkış yoludur.

Merkez, yerel yönetim arasındaki yetki ve görev paylaşımının, Suriye'nin, sosyal, siyasal toplumsal gerçekleri ile uyum içinde, büyük bir uzlaşıyla ve isabetli olarak kurulmasından başka her türde arayış, yeni kriz ve sorunların habercisi olacaktır.

Ademi merkeziyetçi yönetim, Suriye'nin toprak bütünlüğünün güvencesini daha da sağlamlaştıracağı gibi parçalanmış toplumu ortak payda ve duyarlıklarda gönüllü bir arada tutacak ve demokratik güvence altına alacak bir model olarak geliştirilebilir. Bunun dünyada birçok örneği olduğu gibi, iç savaş döneminde fiili olarak Doğu ve Kuzey Suriye deneyiminden de yararlanarak Suriye’nin bütününe yönelik özgül bir model geliştirilebilir.

Böylesi bir model geliştirmek, Türkiye'nin Doğu ve Kuzey Suriye modelini bekasının gerekçesi olarak algılamasının önüne geçecek şekilde, sınırların güvenliğinin merkezi yönetime bırakılması ya da mevcut yeni yönetimin çağrısında olduğu gibi tek çatıda toplanırken kent içi güvenliği yerelde seçilen yerel yönetime bırakan modellerle aşılması imkânı yakalanabilir.  SDG sözcüsü Ferhad Şami'nin yukarıda aktarılan sözleri de bunun işaretleri ve arayışı olsa gerek. 

Tekçiliğin ve merkeziyetçiliğin Şam'a taşıması terk edilmeli

Ankara üç haftadır Suriye'nin yeniden yapılanması konusunda fazlasıyla iştahlı. Aynı zamanda ağır bir sorumluluğun altına da girildi. 8 Aralık öncesi İran'ın pozisyonunu almaya soyundu. Tabi bunu bölgesel güç odakları ve aktörler sineye çekmeyecekler mi, yaşayıp göreceğiz.

Arap Baharı’nda olduğu gibi  “yeni Osmanlıcılık”  hayaline kapıldığını gösteren davranış ve yaklaşım sergiliyor.

Çözmediği Kürt sorununu, bütün yön ve boyutlarıyla Suriye'nin yeni yönetimine taşıyan, kırmızı çizgilerle yeni Şam yönetimine rota çizen bir durumda.

8 Ekim öncesi sınır güvenliğinden ve beka sorunundan söz eden Ankara, şimdi bütün enerjisini kendisiyle iyi ilişki içerisinde olmayan Kürtlerin, Suriye demokratik muhalefetinin Suriye'nin geleceğinin belirlemesinde etkisiz olması için harcayan bir görüntü veriyor. Suriye'deki Kürt demokratik güçlerine düşmanca yaklaşmayı ve tasfiye arzusunu terk etmeli.

Meselenin Türkiye için salt beka ve güvenlik değil siyasal tercih olduğu açığa çıktı. Demokratik Kürt hakları karşıtlığı Suriyelilerin sırtlarına yükleniyor.

Ankara, kendisine hayrı dokunmayan, tekçi, çoğunlukçu ve merkeziyetçi yönetim modelini Şam'a taşımak gibi büyük bir yanlışa düşmemeli. Aksi halde ortaya çıkacak sorunların da ilk sıra sorumlusu olacağı gerçeğini unutuyor. Parçalanmış, düşmanlaştırılmış ve kutuplaşmış toplumları soba zoruyla veya tekçilikle ilelebet bir arada tutmanın imkansız olduğu da unutulmalıdır.

Yazarlar sayfasını izyeret ettiniz mi?
BaasSuriyeÇoğunlulçuluk​​​​​​​Beşar Esad

Yorum Yazın

e-bülten sağ blok
Hakan Tahmaz
    Hakan Tahmaz

    Bizi Takip Edin
    Facebook
    X (Twitter)
    Instagram
    Linkedin
    Mastodon
    Bluesky
    Köşe Yazarları
    Ersin Kalaycıoğlu
    Ersin Kalaycıoğlu Terörsüz Türkiye, Demokrasi ve Hukuk Devleti
    Eser Karakaş
    Eser Karakaş Turbun büyüğü: Yerine getirilmeyen 6 maddede
    İlter Turan
    İlter Turan Vergi gelirlerini arttırmak muhtemelen mümkün olmayacaktır 
    Yüksel Işık
    Yüksel Işık Hakikat bir gizli sırdır
    Murat Kartalkaya
    Murat Kartalkaya Sopadan havuca geçer miyiz?
    Hasan Bülent Kahraman
    Hasan Bülent Kahraman ‘Radikal şıklar’, Kürtler ve Sırrı Süreyya ‘gerçeği’
    Turgay Bozoğlu
    Turgay Bozoğlu Ekonomide Pollyanna etkisi: Gözlüklerimi taktım, her şey güzel!
    Murat Aksoy
    Murat Aksoy ‘Terörsüz Türkiye’nin temeli iç barıştır
    Mustafa Ergen
    Mustafa Ergen Apple nasıl savaş başlattı: Hindistan’ın stratejik sabrı yaralandı! 
    Bahattin Yücel
    Bahattin Yücel 21.Yüzyılın ilk çeyreği geride kalırken, nasıl bir Dünya’da yaşıyoruz? 
    Tunay Şendal
    Tunay Şendal Demokratik gerileme bağlamında Türkiye-AB ilişkilerinin seyri 
    Bilgehan Uçak
    Bilgehan Uçak ​Bir ressam, bir şato, merhaba Romantik Yol 
    Ali Kılıç
    Ali Kılıç Anneler ağlıyorsa, barışın sahibi kim?
    Herkül Millas
    Herkül Millas Sol, Çağdaşlaşma ve Batılılaşmaya nasıl baktı? 
    Hakan Tahmaz
    Hakan Tahmaz Yeni Süreç ilerlerken sorumluluklar
    Erol Katırcıoğlu
    Erol Katırcıoğlu PKK neden kurulmuştu? 
    Gönen Orhan
    Gönen Orhan Belediye Meclis Üyelerine şeffaflık çağrısı: Kesin hesap denetimi
    Bilal Sambur
    Bilal Sambur Bireysel bir tercih olarak ‘Din’
    Bekir Ağırsoy
    Bekir Ağırsoy Fatih Sultan Mehmet'in Hikayesi (5)
    Seda Aktaş
    Seda Aktaş Gündelik Hayatın Sanatı: Woolf’un Bayan Dalloway’i ve ‘Zaman’ 
    Eda Aygan
    Eda Aygan Regl döngünüzde iştihanızı yönetin 
    SON GELİŞMELER
    İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
    İhraç edilen teğmenlerin avukatlardan açıklama
    Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
    Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, Yalova'da tersane işçileriyle bir araya geldi
    MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
    MSB kararını açıkladı: Teğmenler TSK'dan ihraç edildi
    DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
    DEM Parti İmralı Heyeti’nden Pervin Buldan, DTK Eş Başkanı Leyla Güven’i cezaevinde ziyaret etti
    instagram gel gel
    tanpınar haber altı
    Yeni Arayış
    KünyeGizlilik PolitikasıE-BültenRSSSitemapSitene EkleArşiv
    SOSYAL MEDYA BAĞLANTILARI
    FACEBOOKTWITTERINSTAGRAMLINKEDIN

    Yeni Arayış | Onemsoft Haber Yazılımı